W środę 4 marca 2020 r. Trybunał Konstytucyjny wydał wyrok w pierwszej odsłonie wieloetapowego sporu kompetencyjnego w zakresie możliwości podważania ważności powołań na stanowiska sędziowskie sędziów przez Prezydenta RP spośród kandydatów przedstawionych mu przez Krajową Radę Sądownictwa, w której z kolei skład mogą ingerować politycy.
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 41 § 1 w związku z art. 42 § 1 Kodeks postępowania karnego, stosowany odpowiednio na podstawie art. 741 pkt 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych w zakresie, w jakim pozwala na rozpoznanie wniosku o wyłączenie sędziego z powodu wadliwości jego powołania przez Prezydenta RP spośród kandydatów przedstawionych mu przez Krajową Radę Sądownictwa, jest niezgodny z art. 179 w związku z art. 144 ust. 3 pkt 17 Konstytucji RP.
Za podstawę TK przyjął prerogatywę prezydencką, zawartą w art. 179 w zw. z art. 144 ust. 3 pkt Konstytucji, nadającą Prezydentowi przywilej do samodzielnego, niewymagającego zatwierdzenia przez Prezesa Rady Ministrów, powoływania sędziów. A ta konstytucyjna niezależność Prezydenta w powoływaniu sędziów nie może być ograniczana ani ustawowo, ani tym bardziej w drodze aktów stosowania prawa. TK nie rozstrzygał o niezawisłości sędziów proponowanych przez obecną KRS, a o możliwości rozstrzygania o tym przez sądy powszechne, wskutek złożonego o to wniosku.
„… nie ma w polskim systemie prawa żadnej instytucji, pozwalającej na weryfikację czy kontrolę zasadności powoływania sędziów na urząd przez Prezydenta. Uznanie, że wniosek o wyłączenie sędziego złożony w trybie art. 41 § 1 w związku z art. 42 § 1 k.p.k. obejmować mógłby także okoliczności wadliwości powołania sędziego byłoby jednoznaczne z przyznaniem sądom powszechnym – w tym przypadku w ramach postępowania karnego – uprawnienia do podważania powołań sędziowskich, których warunki są ściśle określone przepisami Konstytucji” (wyrok z 4 marca 2020 r., sygn. P 22/19).
To jednak nie koniec sporu całego. W czwartek 12 marca 2020 r., TK rozpozna pytanie skierowane przez Marszałka Sejmu, czy Sąd Najwyższy ma kompetencję do zmian stanu normatywnego w sferze ustroju i organizacji wymiaru sprawiedliwości, jak również do podważania skuteczności nadania przez Prezydenta RP sędziemu prawa do wykonywania władzy sądowniczej (sygn. sprawy Kpt 1/20).
Redakcja Portalu Skarbiec.biz
