Rzecznik Praw Obywatelskich w piśmie do Minister Przedsiębiorczości i Technologii Jadwigi Emilewicz zwrócił uwagę, że Konstytucja dla biznesu nie przewiduje żadnych ograniczeń przy egzekucji komorniczej wobec dochodów przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą. Skutkuje to tym, że w razie egzekucji są oni pozbawieni możliwości zaspokojenia swoich podstawowych potrzeb.
W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich w Konstytucji dla biznesu będącej pakietem ustaw, na który składa się ustawa – Prawo przedsiębiorców, ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo przedsiębiorców oraz inne ustawy dotyczące działalności gospodarczej nie został rozwiązany problem ochrony praw przedsiębiorcy w trakcie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez komornika sądowego. Jest to problem istotny z uwagi na fakt, iż przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą stanowią większość przedsiębiorców.
Rzecznik Praw Obywatelskich w piśmie do Minister Przedsiębiorczości i Technologii podkreślił, że często trudna sytuacja przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność wynika z upadłości kontrahentów lub niewywiązywania się przez kontrahentów z zobowiązań wobec przedsiębiorcy.
Spod egzekucji wyłączone są między innymi renty z tytułu wypadków przy pracy czy też świadczenia alimentacyjne. Przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą z obecnie obowiązujących przepisów w zakresie wyłączeń spod egzekucji może korzystać tylko w małym zakresie.
Art. 829 pkt 4 Kodeksu postępowania cywilnego (dalej jako „kpc”) reguluje kwestie wyłączenia spod egzekucji narzędzi służących dłużnikowi do pracy, za wyjątkiem pojazdów mechanicznych. Przepis ten nie reguluje wyłączenia spod egzekucji środków służących utrzymaniu dłużnika. Art. 1061 § 1 kpc przewiduje wyłączenie spod zajęcia rzeczy niezbędnych do prowadzenia przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego, ale dotyczy to tylko rzeczy niezbędnych do prowadzenia tej działalności i decyduje o tym sąd.
Wątpliwości wokół nowych przepisów
W znowelizowanym w ramach Konstytucji dla biznesu art. 833 § 2¹ kpc, który będzie obowiązywał od dnia 1 stycznia 2019 r. jest mowa tylko o dłużniku – osobie fizycznej. Wątpliwe jest zatem, czy przepis ten odnosi się do przedsiębiorców – osób fizycznych.
Rzecznik Praw Obywatelskich podkreślił, że na organach władzy publicznej spoczywa obowiązek poszanowania godności, z czym wiąże się obowiązek zapewnienia środków do podstawowej egzystencji.
W konsekwencji rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do Minister Przedsiębiorczości i Technologii o zainicjowanie zmian w prawie, które wprowadziłyby skuteczną ochronę podstawowych potrzeb jednoosobowych przedsiębiorców w razie postępowania egzekucyjnego.
Autor:
radca prawny Robert Nogacki
Kancelaria Prawna Skarbiec specjalizuje się w ochronie majątku,
doradztwie strategicznym dla przedsiębiorców oraz zarządzaniu sytuacjami kryzysowymi.
