Do Sejmu trafił projekt ustawy, która ma wprowadzić Kartę Praw Podatnika. Będą w niej zawarte określone prawa i obowiązki podatnika, jak również organów podatkowych i sądów administracyjnych rozstrzygających sprawy podatkowe.
Karta Praw Podatnika (dalej: Karta) będzie odnosić się nie tylko do podatników, ale także płatników, inkasentów, osób trzecich odpowiedzialnych za zaległości podatkowe, jak również następców prawnych. W myśl projektu organy podatkowe będą zobowiązane zamieścić Kartę na swoich stronach internetowych. Będą też musiały przy wszczynaniu postępowań dostarczać ją podatnikowi.
Karta nakłada na organy państwowe obowiązek poddawania projektów ustaw dotyczących podatków konsultacjom społecznym, także w samorządach. Ma ona chronić nie tylko prawa nabyte podatników, ale również ich inwestycje, które są w realizacji.Ustawy podatkowe muszą mieć vacatio legis i nie mogą działać wstecz, chyba że będą to rozwiązania korzystne dla podatników.
W myśl Karty przepisy podatkowe powinny być zrozumiałe dla podatników, a zadaniem organów podatkowych będzie udzielanie pomocy w ich zrozumieniu. Wszelkie wątpliwości w zakresie stosowania prawa podatkowego winny być rozstrzygane na korzyść podatnika. Jeżeli język przepisu jest niezrozumiały, nie będą mogły być wówczas zastosowane sankcje wobec podatnika.
Karta ustanawia domniemanie, że podatnik wykonał obowiązki wynikające z ustaw podatkowych, domniemanie dobrej wiary podatnika, jak również domniemanie prawidłowości złożonej przez podatnika deklaracji, chyba że organ podatkowy wykaże, że była nieprawidłowa.
W myśl Karty przekazywanie danych podatnika będzie możliwe tylko w przypadkach wskazanych w ustawie lub umowie międzynarodowej, której Polska jest stroną. Organy podatkowe, ale również sądy administracyjne przy rozstrzyganiu spraw będą musiały się kierować nie tylko interesem publicznym, ale też interesem podatnika. Jeżeli organ podatkowy zdobył materiały dotyczące podatnika nielegalnie, nie będą mogły stanowić dowodów.
Podatnika w postępowaniu podatkowym i przed sądem administracyjnym może reprezentować nie tylko profesjonalny pełnomocnik, ale także członek rodziny. Profesjonalny pełnomocnik będzie mógł zgłaszać Ministrowi Finansów i Rzecznikowi Praw Obywatelskich przypadki rażącego naruszenia prawa. Ponadto sąd administracyjny będzie miał obowiązek informowania Ministra Finansów o każdym przypadku rażącego naruszenia praw podatnika przez organy podatkowe.
W myśl Karty niezamożny podatnik ma prawo do bezpłatnej pomocy prawnej w postępowaniu podatkowym, jak również w postępowaniu przed sądem administracyjnym.
Jeżeli podatnik złoży odwołanie od decyzji podatkowej lub skargę do sądu administracyjnego, nie będzie to mogło pogarszać jego sytuacji. Karta ustanawia zakaz nakładania podwójnej sankcji za ten sam czyn oraz prawo do odszkodowania dla podatnika za błędną decyzję organu podatkowego.
Samorządowe organy podatkowe co roku będą składać organom stanowiącym samorządów sprawozdanie w kwestii przestrzegania praw podatników.
Autor:
radca prawny Robert Nogacki
Kancelaria Prawna Skarbiec specjalizuje się w ochronie majątku,
doradztwie strategicznym dla przedsiębiorców
oraz zarządzaniu sytuacjami kryzysowymi.
