W czwartek 4 czerwca 2020 r. Sejm RP uchwalił czwartą odsłonę, poprawianej kilkakrotnie tzw. Tarczy Antykryzysowej, czyli rządowej odpowiedzi na kryzys gospodarczy wywołany epidemią COVID-19. Co niesie ze sobą ustawa?
Tarcza 4.0. ma przede wszystkim chronić przedsiębiorstwa przed wrogimi przejęciami, likwidacją miejsc pracy oraz zapewnić większe bezpieczeństwo finansowe samorządom. Ale to również szereg zmian w przepisach dotyczących przetargów, udzielania kredytów, prawie pracy i prawie podatkowym.
Ochrona przedsiębiorstw przed przejęciami
Przez najbliższe 2 lata Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów będzie nadzorował transakcje nabycia znacznej ilości udziałów przedsiębiorstw (czyli min. 20% udziałów), których przychód w Polsce przekroczył 10 mln euro w którymś z 2 lat obrotowych poprzedzających przejęcie Nowe reguły kontroli obejmą:
- spółki publiczne,
- twórców oprogramowania wykorzystywanego w sektorach: elektrowni, paliw, zaopatrzenia w wodę, zaopatrzenia w gotówkę, płatności kartą, szpitali, sprzedaży leków na receptę, transportu drogą powietrzną, kolejową, morską lub żeglugą śródlądową, transportu drogowego i publicznego oraz zaopatrzenia w żywność,
- przedsiębiorców działających w obszarach: energii elektrycznej, gazu, paliw, telekomunikacji, przetwórstwa żywności, produkcji leków, chemikaliów i nawozów, materiałów wybuchowych, broni, amunicji oraz wyrobów technologii o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym.
Pomoc dla samorządów
Rząd chce wesprzeć samorządy finansowo, dając im nie tylko większy udział w państwowych środkach, ale i możliwość swobodniejszego żonglowania środkami publicznymi. W tym celu od czerwca do grudnia 2020 r. nastąpi podwojenie udziału powiatów, w tym miast prezydenckich, w dochodach z gospodarki nieruchomościami Skarbu Państwa. Złagodzeniu ulegnie reguła fiskalna ograniczająca zadłużenie o kwotę faktycznego ubytku w dochodach podatkowych jednostki, powstałego wskutek epidemii koronawirusa. Samorządy będą mogły w 2020 r. nie równoważyć strony bieżącej swoich budżetów o wartość rzeczywistego ich pomniejszenia z wpływów podatkowych, a jednocześnie poluzowane zostaną obostrzenia ograniczające zadłużenie o kwotę faktycznego ubytku w dochodach podatkowych.
Samorządy będą mogły przesunąć obowiązek wpłat do budżetu tzw. janosikowego – w zakresie rat za czerwiec i lipiec 2020 r., i dokonać ich wpłaty w okresie od sierpnia do grudnia 2020 r. Jednostki samorządu terytorialnego będą też mogły przesuwać środki pobierane od przedsiębiorców ubiegających się o pozwolenie na sprzedaż alkoholu, a przeznaczone na walkę z uzależnieniami, na walkę ze skutkami epidemii COVID-19. Otrzymają również prawo do wcześniejszego przekazywania w 2020 r. rat części oświatowej, wyrównawczej, równoważącej i regionalnej subwencji ogólnej.
Prawo przetargowe
W ramach ułatwień przetargowych, zniesiono obowiązek żądania wadium w postępowaniach o szacunkowej wartości powyżej progów unijnych. W zakresie umów o udzielenie zamówienia publicznego zostanie wprowadzony obowiązek zapłaty wykonawcy wynagrodzenia w częściach lub w zaliczkach. Zostanie obniżona dopuszczalna wysokość zabezpieczenia należytego wykonania umowy, a ograniczona dopuszczalność dokonywana potrąceń kar umownych z wynagrodzenia wykonawcy lub innej wierzytelności, a także dochodzenia przez zamawiających zaspokojenia z zabezpieczenia należytego wykonania umowy. Zleceniodawca (zamawiający) otrzymają możliwość zmiany umów z wykonawcami (oferentami), jeśli te wymusi wpływ epidemii koronawirusa.
Kredyty
Przedsiębiorcy dotknięci pandemią będą mogli wystąpić do 31 grudnia 2020 r. o kredyty o obniżonym oprocentowaniu – ich pula na 2020 r. wynosi 296 mln zł, a na 2021 r. – 271 mln zł. Jeden przedsiębiorca będzie mógł wystąpić o dopłatę państwa do odsetek od udzielonego przez bank kredytu maksymalnie w wysokości 800 tys. euro. Pomoc państwa będzie wypłacana maks. przez 12 miesięcy od zawarcia umowy kredytu.
Kredytobiorcy, którzy zawarli umowę kredytową przed 13 marca 2020 r., a po tej dacie stracili pracę lub inne główne źródło utrzymania, będą mogli skorzystać z tzw. wakacji kredytowych, czyli przez 3 miesiące zawiesić spłatę kredytu bez naliczania w tym okresie odsetek, ani innych opłat.
Ochrona miejsc pracy
Większa elastyczność przepisów prawa pracy ma przyczynić się do zachowania jak największej ilości miejsc pracy. W tym celu pracodawcom umożliwiono wysyłanie pracownika na zaległy urlop bez konieczności uzyskiwania jego zgody. Także dopuszczono jednostronne wypowiadanie umów o zakazie konkurencji w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii. Do kwoty 10-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę ograniczono wysokość odpraw i odszkodowań, jakie pracodawca musiałby wypłacić w przypadku ustania stosunku pracy, rozwiązania umowy agencyjnej, umowy zlecenia, czy innej umowy o świadczenie usług. Wparcie w zachowaniu miejsc pracy to także szersza możliwość skorzystania z pomocy Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, jak i możliwość niewykonywania części obowiązków wynikających z układów zbiorowych, czy przepisów socjalnych. Pracodawcom umożliwiono również obniżenie wymiaru czasu pracy pracownika maks. o 20%, nie więcej niż do 1/2 etatu, a w okresie tym pracownikowi wynagrodzenie obniżyć maksymalnie do 50%.
Pozostałe zmiany
Tarcza Antykryzysowa 4.0. zawiera również szereg ulg podatkowych poprzez rozszerzenie zakresu darowizn, w tym w postaci przekazania 1% podatku, podlegających odliczeniu od podatku dochodowego. Przedsiębiorcy mogą skorzystać ze zwolnienia z części opłaty za użytkowanie wieczyste. Wprowadzono zapisy o tzw. uproszczonym postępowaniu restrukturyzacyjnym, w ramach którego w okresie 4 miesięcy przedsiębiorca dotknięty utratą płynności finansowej będzie mógł uzyskać ochronę dla swojej firmy i swojego majątku przed wierzycielami.
Redakcja Portalu Skarbiec.biz
