Trybunał Konstytucyjny 5 listopada 2019 r. rozpoznał pytanie przekazane mu przez Izbę Cywilną Sądu Najwyższego. Zgodnie z treścią art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b) Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. 1994 Nr 24 poz. 83, ze zm.), uprawniony, którego autorskie prawa majątkowe zostały naruszone, może żądać od osoby, która naruszyła te prawa naprawienia wyrządzonej szkody poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej dwukrotności stosownego wynagrodzenia, które w chwili jego dochodzenia byłoby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z utworu.
Sąd Najwyższy powziął wątpliwość, co do zgodności przywołanego przepisu z art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 31 ust. 3 w związku z art. 2 Konstytucji, czyli m.in. z regułami równej dla wszystkich ochrony prawnej praw majątkowych i z zasadami sprawiedliwości społecznej. SN wskazał, że już 2015 r. nastąpiła derogacja tego przepisu w zakresie, w jakim dopuszczał możliwość dochodzenia trzykrotności stosownego wynagrodzenia (wyrok TK w sprawie SK 32/14).
Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że w przypadku autorskich praw majątkowych trudniej o ich ochronę. Uprawniony z ich tytułu jest w przypadku naruszenia swoich praw stroną słabszą powstałego deliktu, za czym przemawiają trudności w wykryciu naruszenia, jak i udowodnienia wysokości poniesionej szkody. Ustalenie kary w wysokości dwukrotności opłaty licencyjnej, jest w przeciwieństwie do trzykrotności ochroną adekwatną. Jedna jednokrotność stanowi bowiem równowartość należnej opłaty, a dopiero druga jednokrotność w sposób ryczałtowy ujmująca koszt utraconych możliwości, straty niematerialne, nakłady konieczne do poniesienia dla wykrycia naruszenia, może uwzględniać całość poniesionych strat. Dlatego też Trybunał orzekł, że: „…ustanawiając możliwość dochodzenia ryczałtowego odszkodowania w kwocie odpowiadającej dwukrotności należnego wynagrodzenia ustawodawca nie naruszył konstytucyjnej zasady najłagodniejszego środka. (…) Jego ustawowa wysokość zapewne czasami przewyższa wartość rzeczywistej szkody, niemniej nie odrywa się od niej w stopniu rażącym…” (wyrok TK z 5 listopada 2019 r., sygn. P14/19).
Źródło: Redakcja Portalu Skarbiec.biz
