Wszelkim rozważaniom dotyczącym możliwości wprowadzenia podatku katastralnego w Polsce towarzyszą spore emocje. Podatnicy obawiają bowiem się znacznego wzrostu obciążeń fiskalnych, które zostałoby spowodowane jego wdrożeniem.
Podstawową cechą podatku katastralnego jest uzależnienie jego wysokości od wartości nieruchomości. Oznacza to, że skutki wprowadzenia podatku katastralnego odczuliby przede wszystkim właściciele wyjątkowo drogich mieszkań i domów. W obecnej chwili domy, mieszkania, lokale użytkowe, grunty itp. obciążone są podatkiem od nieruchomości. O jego wysokości decyduje powierzchnia nieruchomości oraz jej przeznaczenie.
Znacznie niższe stawki podatku nieruchomości występują obecnie w przypadku nieruchomości o przeznaczeniu mieszkaniowym, w porównaniu do nieruchomości o przeznaczeniu komercyjnym – tłumaczy Filip Jurczak z portalu TargiMieszkaniowe.net. Tego typu zróżnicowanie wynika z faktu, iż nieruchomości mieszkaniowe służą do zaspokajania podstawowych potrzeb bytowych. Kluczowe znaczenie ma tutaj wymiar społeczny. Wysokość stawki podatku od nieruchomości jest określana na szczeblu lokalnym, przez administrację samorządową. Co się z tym wiąże, stawki podatków dla poszczególnych rodzajów nieruchomości mogą się różnić, w zależności od danej gminy.
Przykładowo, w Krakowie za 1mkw. powierzchni użytkowej mieszkania należy uiścić podatek w wysokości 0,74 zł. Tymczasem, w Katowicach stawka analogicznego podatku wynosi 0,68 zł. Jak łatwo zauważyć wysokość przeciętnego podatku od nieruchomości wynosi około kilkadziesiąt złotych w skali roku. Przykładowo, podatek od nieruchomości dla krakowskiego mieszkania o powierzchni 100 m2 wynosi 74 zł. W przypadku, gdyby został wprowadzony podatek katastralny wysokość obciążenia mogłaby wzrosnąć wielokrotnie.
Skalę podatku katastralnego określa się zwykle na podstawie wartości rynkowej nieruchomości. Stawki procentowe podatku katastralnego, które obowiązują w Europie kształtują się na przeciętnym poziomie 1-3 proc. W takim wypadku oznaczałoby to, że dla nieruchomości, której wartość rynkowa została oszacowana na 650 000 zł, obciążenie podatkiem mogłoby wynieść nawet ponad 10 tys. zł. Nawet jeżeli stawka procentowa zostałaby ustalona na niższym poziomie np. 1 proc. to wciąż skala wzrostu rocznego obciążenia dla budżetu właściciela jest bardzo wysoka. Warto przy tym zauważyć, że podatek katastralny funkcjonuje w Europie już od dłuższego czasu.
Metoda obliczania podatku różni się jednak w poszczególnych krajach. Mimo odmiennego mechanizmu określenia podatku, punktem wyjścia do jego obliczenia pozostaje wartość nieruchomości. Zróżnicowany jest sposób określenia podstawy opodatkowania oraz źródło, na bazie którego oszacowywana jest wartość nieruchomości. Należy także podkreślić, że często stawki procentowe dla nieruchomości o przeznaczeniu mieszkalnym są znacznie niższe.
Wielkość podatku uzależniona jest także często od konkretnego regionu. Widać to m.in. na przykładzie Hiszpanii lub Niemiec. Zdecydowanie więcej płacą właściciele nieruchomości o przeznaczeniu komercyjnym lub osoby prawne. Podatek katastralny w Europie często jest progresywny i wzrasta gwałtownie wraz ze wzrostem wartości nieruchomości. W Irlandii stawka podatku katastralnego zawiera się od 0,18 do 0,25 proc. Dla porównania na Łotwie występuje progresja podatkowa z obowiązującymi stawkami – 0,2; 0,4; 0,6 proc.
Stosowana stawka podatku katastralnego wynika z tego w jakich widełkach wartości nieruchomości znajduje się przedmiot opodatkowania. Warto również zauważyć na sposób opodatkowania występujący we Francji, gdzie wielkość podatku uzależniona jest od potencjalnego wpływu z wynajmu nieruchomości.
W Europie różni się także sposób pozyskania informacji o wartości nieruchomości. W przypadku Irlandii o wartości stanowiącej podstawę opodatkowania stanowi deklaracja podatnika. Innym źródłem wiedzy dla organów administracyjnych są ceny transakcyjne z aktów notarialnych lub specjalnie dla tego celu opracowane urzędowe wyceny nieruchomości.
Filip Jurczak
Treści dostarcza portal Gethome.pl
