W piątek 9 lipca Rzecznik Praw Obywatelskich poinformował, że wystąpił do Głównego Inspektora Sanitarnego, aby ten stwierdził nieważność nałożonej przez Sanepid kary 5 tys. zł na obywatela, który w ubiegłym roku naruszył zakaz przemieszczania się. Jak stwierdza RPO: „Władza wykonawcza nie może konsekwencji swoich nieodpowiedzialnych wyborów przerzucać na obywateli i karać ich za niezastosowanie się do przepisów naruszających elementarne prawa człowieka”.
Jeden z obywateli został w kwietniu 2020 r. ukarany przez powiatowego inspektora sanitarnego administracyjną karą pieniężną w wysokości 5 000 zł za naruszenie zakazu przemieszczania się, wprowadzonego w życie w związku z wystąpieniem stanu epidemii COVID-19. W czerwcu 2020 r., za to samo zachowanie, uznane za wykroczenie, obywatela ukarał sąd rejonowy. Po kasacji wniesionej od tego wyroku przez Rzecznika Praw Obywatelskich, w maju 2021 r. Sąd Najwyższy uniewinnił obywatela od wykroczenia. Sąd Najwyższy zgodził się, że rząd nie miał żadnego upoważnienia, by drogą rozporządzenia ustanowić na terenie kraju powszechny zakaz przemieszczania się. Rada Ministrów nie tylko przekroczyła swoim działaniem granice wymaganej delegacji ustawowej do ustanawiania takich zakazów, ale i regułę stanowiącą, że ograniczanie konstytucyjnie gwarantowanych wolności i praw obywateli może nastąpić wyłącznie mocą ustawy.
A nie tylko reprezentowana przez rząd władza wykonawcza nie posiada legitymacji do wprowadzania takich zakazów, ale i nie posiada ich w aktualnym stanie władza ustawodawcza, bowiem możliwość wprowadzenia powszechnego zakazu przemieszczania się Konstytucja RP dopuszcza jedynie po wprowadzeniu na terenie kraju stanu klęski żywiołowej.
Jednakże, mimo korzystnego dla obywatela orzeczenia Sądu Najwyższego, państwowy wojewódzki inspektor sanitarny odmówił stwierdzenia nieważności zaskarżonej decyzji. Rzecznik Praw Obywatelskich nie złożył jednak broni, wnosząc odwołanie od skarżonej decyzji Sanepidu do Głównego Inspektora Sanitarnego. Jak stwierdza RPO:
„Decyzja o administracyjnej karze pieniężnej została wydana w związku z naruszeniem zakazu przemieszczania się, wprowadzonego z naruszeniem zasady praworządności (art. 7 Konstytucji RP). Nakazuje ona organom władzy publicznej działać na podstawie i w granicach prawa. Obywatel nie może zaś być karany za korzystanie z konstytucyjnej wolności, która nie została ograniczona w prawidłowy sposób, tj. w zgodzie ze standardami wyznaczonymi przez Konstytucję RP” (www.rpo.gov.pl).
Redakcja Portalu Skarbiec.biz
