Zwolnienie z pracy na rozprawę w sądzie zainicjowaną przez pracownika
[08.11.2016] Do wiedzy ogólnej każdego pracownika oraz pracodawcy należy świadomość posiadania przez pracownika prawa do uzyskania zwolnienia od pracy w dniu, na który otrzymał z sądu wezwanie do stawiennictwa się w sądzie w charakterze świadka.
Jest to uzasadnione obowiązkiem stawienia się w sądzie każdego kogo sąd wezwie w charakterze świadka, nieusprawiedliwione niestawiennictwo świadka zagrożone jest różnymi sankcjami w zależności od tego w jakim postępowaniu ma wziąć udział. Ponadto takie uprawnienie wynika wyraźnie z § 3 pkt 4) rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 maja 1996r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy.
W świadomości społecznej natomiast nie zakodowała się odpowiedź na pytanie: czy pracownikowi przysługuje zwolnienie z obowiązku wykonywania pracy w celu stawiennictwa się w sądzie w charakterze strony? Odpowiedź na to pytanie jest zaskakująco prosta. Niewiedza w tym zakresie zaskakuje przede wszystkim w decyzjach działów kadr, które to odmawiają usprawiedliwienia nieobecności w pracy spowodowanej stawiennictwem się w sądzie pracownika w charakterze strony, uzasadniając swoją odpowiedź faktem, iż zwolnienie na stawiennictwo w Sądzie przysługuje wyłącznie pracownikom wezwanym w charakterze świadka. Jest to oczywiście błędne twierdzenie, co więcej właściwa odpowiedź jest zawarta w treści tego samego rozporządzenia, a także w tym samym paragrafie i punkcie wskazanego rozporządzenia (§ 3 pkt 4), na które pracodawcy powołują się twierdząc, iż zwolnienie przysługuje tylko świadkom.
Przepis ten ma następujące brzmienie "imienne wezwanie pracownika do osobistego stawienia się, wystosowane przez organ właściwy w sprawach powszechnego obowiązku obrony, organ administracji rządowej lub samorządu terytorialnego, sąd, prokuraturę, policję lub organ prowadzący postępowanie w sprawach o wykroczenia – w charakterze strony lub świadka w postępowaniu prowadzonym przed tymi organami, zawierające adnotację potwierdzającą stawienie się pracownika na to wezwanie". W związku z brzmieniem niniejszego przepisu należy zauważyć, iż pracownikowi przysługuje prawo do zwolnienia (usprawiedliwienia nieobecności) w celu stawienia się w sądzie w charakterze strony.
Jedynym niebezpieczeństwem związanym z treścią przepisu jest niedotrzymanie przez pracownika formalnych obowiązków umożliwiających usprawiedliwienie nieobecności. Pracownik zobowiązany jest przedstawić pracodawcy pisemne wezwanie sądu wraz z adnotacją świadczącą o jego stawiennictwie we wskazanym terminie. Strony zawsze otrzymują wezwanie z sądu informujące o konieczności stawiennictwa na pierwsze posiedzenie natomiast o kolejnych posiedzeniach Sąd często zawiadamia ustnie po czym nie wysyła pisemnego zawiadomienia uznając strony za powiadomione o terminie.
W takiej sytuacji pracownik, który musi spełnić formalne przesłanki określone w § 3 pkt 4 rozporządzenia powinien poprosić są o wysłanie mu pisemnego zawiadomienia o terminie w innym przypadku nie będzie w stanie zwolnić się z pracy na dany termin. Po zakończeniu posiedzenia pracownik powinien udać się ze swoim zawiadomieniem do sekretariatu Sądu gdzie zostanie potwierdzone na zawiadomieniu, iż stawił się na wezwanie Sądu.
Wyraźnemu zaznaczeniu natomiast podlega fakt, iż za okres nieobecności uzasadnionej zgodnie z § 3 pkt 4 rozporządzenia pracownik nie zachowuje prawa do wynagrodzenia za czas nieobecności w pracy. Wynika to z treści § 16 ust. 1 w którym to określone zostały zwolnienia od pracy w przypadku których pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia "Za czas zwolnienia od pracy, o którym mowa w § 8 zdanie drugie, § 9, § 11ust. 1 pkt 2, § 12 oraz § 15, pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia ustalonego w sposób określony w przepisach wydanych na podstawie art. 297 Kodeksu pracy".
Natomiast w przypadku wezwania, o którym mowa w § 3 pkt 4 zgodnie z § 16 ust. 2 rzeczonego rozporządzenia pracodawca ma obowiązek wydać zaświadczenie określające wysokość utraconego wynagrodzenia za czas tego zwolnienia w celu uzyskania przez pracownika od właściwego organu rekompensaty pieniężnej z tego tytułu – w wysokości i na warunkach przewidzianych w odrębnych przepisach, chyba że obowiązujące u danego pracodawcy przepisy prawa pracy przewidują zachowanie przez pracownika prawa do wynagrodzenia za czas zwolnienia.
Autor: Krzysztof Sosnowski, aplikant radcowski
Treści dostarcza: www.iuslaboris.pl Sp. z o.o., patron merytoryczny Wojewódka i Wspólnicy Sp.k.
