Ubezpieczenie na życie pracowników jako przychód pracodawcy w podatku dochodowym od osób prawnych
[24.04.2015] Obecnie pracodawcy często ubezpieczają na życie zatrudnianych przez siebie pracowników.
W tych okolicznościach przedsiębiorca z jednej strony nabyła usługę ubezpieczeniową od ubezpieczyciela, a z drugiej – obciąża kosztami tej usługi jej faktycznych beneficjentów. Dochodzi więc do odsprzedaży przez pracodawcę usługi ubezpieczeniowej beneficjentom polis ubezpieczeniowych.
Przy czym nabywając świadczenie od ubezpieczyciela, a następnie odsprzedając je korzystającym (ubezpieczonym) – pracodawca sam świadczy usługę ubezpieczeniową. pracodawca dokonuje więc sprzedaży usługi ubezpieczeniowej w zamian za umówioną cenę sprzedaży, a tym samym osiąga przychód, o którym mowa w art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej – ustawa o PDOP). Spółka powinna więc rozpoznać przychód ze sprzedaży usługi ubezpieczeniowej. W kwestii daty rozpoznania tego przychodu, pracodawca powinien postępować zgodnie z zasadą wynikającą z art. 12 ust. 3a ustawy o PDOP.
Jednocześnie należy odpowiedzieć na pytanie, czy pracodawca uprawniony jest do potrącenia kosztów uzyskania przychodu w wysokości uiszczanej na rzecz ubezpieczyciela składki ubezpieczeniowej.
Możliwość ujęcia omawianych wydatków w kosztach uzyskania przychodu znaleźć może ograniczenia na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 59 ustawy o PDOP, który wyłącza z kosztów uzyskania przychodów, opłacone przez pracodawcę składki, z tytułu zawartych lub odnowionych umów ubezpieczenia na rzecz pracowników. Ograniczenie wynikające z tego przepisu nie znajduje bowiem zastosowania, jeśli łącznie zostaną spełnione następujące warunki:
- umowy ubezpieczenia dotyczą ryzyka grupy 1, 3 i 5 działu I oraz grupy 1 i 2 działu II wymienionych w załączniku do ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. Nr 124, poz. 1151 ze zm.),
- uprawnionym do otrzymania świadczenia z tytułu zawartych ww. umów ubezpieczenia nie jest pracodawca,
- umowy ubezpieczenia w okresie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym je zawarto lub odnowiono, wykluczają: wypłatę kwoty stanowiącej wartość odstąpienia od umowy, możliwość zaciągania zobowiązań pod zastaw praw wynikających z umowy, wypłatę z tytułu dożycia wieku oznaczonego w umowie.
W dziale I wymienionym w załączniku do ww. ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej wymienia się między innymi ubezpieczenie na życie. W omawianym przypadku spełniony jest więc pierwszy z wcześniej wskazanych warunków.
Pracodawca zawierając z ubezpieczycielem umowę ubezpieczenia, powinien pamiętać także,
aby w tej umowę wyraźnie wskazano, iż beneficjentem ubezpieczenia jest pracownik. W tej sytuacji spełniony będzie także drugi z wcześniej wskazanych warunków.
Z treści umów ubezpieczenia powinno wynikać ponadto, iż nie jest możliwa na jej podstawie ani wypłata kwoty stanowiącej wartość odstąpienia od umowy, ani możliwość zaciągania zobowiązań pod zastaw praw wynikających z umowy, ani wypłata z tytułu dożycia wieku oznaczonego w umowie – w żadnym okresie. Wówczas spełniony będzie także trzeci z wcześniej wskazanych warunków, wyłączających stosowanie ograniczenia wynikającego z art. 16 ust. 1 pkt 59 ustawy o PDOP.
Ubezpieczenie na życie zwiększa przy tym atrakcyjność zatrudnienia w przedsiębiorstwie Pracodawcy, postrzegane może być jako element motywacyjny dla pracowników, a uiszczana przez pracodawcę składka jest refakturowana pracownikom. Spełniona jest w tej sytuacji generalna przesłanka pozwalająca rozliczyć ponoszony wydatek jako koszt podatkowy, tj. wymóg związku wydatku z możliwością uzyskania przychodu, wynikająca z art. 15 ust. 1 ustawy o PDOP (por. np. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 21 stycznia 2011r., sygn. ITPB3/423-584/10/MK).
Katarzyna Fryczka
ECDDP Spółka Doradztwa Podatkowego
Treści dostarcza: ECDDP sp. z o.o.
