Odprawa emerytalna a zwolnienia grupowe
[29.06.2014] Pracownikowi z którym rozwiązuje się stosunek pracy w ramach grupowego zwolnienia przysługuje odprawa pieniężna.
Jej wysokość jest uzależniona od stażu zatrudnienia pracownika u danego pracodawcy i waha się od jednomiesięcznego do trzymiesięcznego wynagrodzenia. Wysokość odprawy nie może jednak przekraczać kwoty 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Art. 921 § 1 Kodeksu Pracy przewiduje natomiast odprawę pieniężną w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia dla wszystkich pracowników, których stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę lub emeryturę. Odprawę tą można otrzymać wyłącznie raz w życiu.
Jaka jest wzajemna relacja tych dwóch świadczeń? Czy zwalnianemu pracownikowi, który osiągnął wiek emerytalny przysługują dwie odprawy pieniężne? Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego przejście na emeryturę nie musi być wyłączną ani bezpośrednią przyczyną rozwiązania stosunku pracy. Odprawa emerytalna przysługuje z uwagi na fakt przejścia na emeryturę lub rentę, niezależnie od przyczyn, które stanowiły podstawę rozwiązania stosunku pracy (wyrok SN z 25 czerwca 1993 r., I PR 5/93, OSNAP 1994/2/24; uchwała SN z 4 czerwca 1991 r., I PZP 17/91, OSNCP 1992/3/37).
Rozwiązanie z pracownikiem umowy na podstawie przepisów ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników z dnia 13 marca 2003 r. (Dz.U. Nr 90, poz. 844) nie wyklucza tego, iż stosunek pracy ustaje też w związku z przejściem na emeryturę. W tej sytuacji mamy więc do czynienia ze związkiem czasowym dwóch zdarzeń. Przepisy nie uzależniają natomiast wypłaty odprawy dla zwalnianych grupowo od tego, czy jednocześnie otrzymują oni inne świadczenia powiązane ze zwolnieniem.
Pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na jedno z tych świadczeń, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia. Muszą przy tym zostać spełnione łącznie dwa warunki:
- stosunek pracy musi ustać w związku z przejściem na emeryturę lub rentę,
- pracownik musi spełniać warunki do nabycia któregoś z tych świadczeń w chwili ustania zatrudnienia.
Związku, jaki musi istnieć między ustaniem stosunku pracy a przejściem na emeryturę lub rentę, nie należy traktować jako równoznacznego z ustaniem stosunku pracy z powodu przejścia na to świadczenie. Wobec tego nabycie prawa do emerytury lub renty nie musi stanowić przyczyny rozwiązania stosunku pracy. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 28 lipca 1999 r. (I PKN 174/99) może to być związek o charakterze przyczynowym, czasowym, funkcjonalnym albo mieszanym.
Rozwiązanie stosunku pracy z powodu zwolnień grupowych nie pozbawia zatem pracownika prawa do przysługującej mu powszechnej i jednorazowej odprawy emerytalnej lub rentowej. Kodeks pracy w art. 921 § 1 uzależnia bowiem prawo do tej odprawy od przejścia na emeryturę lub rentę w związku z ustaniem stosunku pracy, bez względu na jego przyczynę (wyrok SN z 2 marca 2010 r., II PK 239/09).
Jeżeli więc pracownik uprawniony do odprawy związanej ze zwolnieniem grupowym jednocześnie ma prawo do odprawy emerytalnej, nabywa w pełnej wysokości oba te świadczenia.
autor: Sylwia Lubos, aplikant radcowski
Treści dostarcza: TALARCZYK i ROESSLER spółka partnerska radców prawnych
