Nowelizacja kodeksu spółek handlowych – zmiany od 1 stycznia 2016 r.
[31.12.2015] Od 1 stycznia 2016 r. w życie wejdzie szereg zmian do Kodeksu spółek handlowych. Wprowadzone do kodeksu zmiany mają po pierwsze związek z gruntowną nowelizacją prawa upadłościowego i wejściem w życie nowej ustawy z dnia 15 maja 2015 r.
Prawo restrukturyzacyjne (Dz. U. z 2015 r., poz. 978), a po drugie ze zmianą regulacji dotyczących terminów zapłaty w transakcjach handlowych, co nastąpiło na podstawie ustawy z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r., Poz. 1830). Wprowadzone do kodeksu spółek handlowych (dalej jako "k.s.h.") zmiany są następujące:
1. Wierzytelność wspólnika lub akcjonariusza z tytułu pożyczki a ogłoszenie upadłości spółki kapitałowej
Z kodeksu wykreślony został przepis art. 14§3 k.s.h. zgodnie z którym wierzytelność wspólnika albo akcjonariusza z tytułu pożyczki udzielonej spółce kapitałowej uważa się za jego wkład do spółki w przypadku ogłoszenia jej upadłości w terminie dwóch lat od dnia zawarcia umowy pożyczki. W uzasadnieniu do projektu nowelizacji k.s.h. w tym zakresie zostało wskazane, że nie ma racjonalnego uzasadnienia do tego aby konwersja wierzytelności z tytułu pożyczki na wkład następowała automatycznie z chwilą ogłoszenia upadłości spółki kapitałowej.
W praktyce bowiem prowadzone są także takie postępowania upadłościowe w ramach których wierzyciele uzyskują zaspokojenie swoich wierzytelności w całości. W takich sytuacjach wspólnik (lub akcjonariusz) spółki kapitałowej był niejako poszkodowany, gdyż pomimo zakończenia postępowania upadłościowego i zaspokojenia wszystkich wierzycieli, nie miał on szansy do bezpośredniego uzyskania zwrotu pożyczki udzielonej poprzednio spółce.
W związku z wykreśleniem art. 14§3 k.s.h., w znowelizowanej ustawie Prawo upadłościowe należności wspólników i akcjonariuszy spółek kapitałowych z tytułu udzielonych pożyczek zostały zakwalifikowane do czwartej kategorii należności podlegających zaspokojeniu z masy upadłości. Wspólnik (akcjonariusz) może zatem uzyskać zwrot pożyczki udzielonej spółce kapitałowej, przy czym priorytetem w dalszym ciągu pozostało zaspokojenie przez spółkę innych należności objętych pierwszymi trzema kategoriami zaspokojenia.
2. Zaspokojenie wierzycieli a rozwiązanie spółki po przeprowadzeniu postępowania upadłościowego
W poszczególnych przepisach k.s.h. dotyczących spółek osobowych, spółki z o.o. oraz spółki akcyjnej (tj. art. 85, art. 289§2 oraz art. 477§2 k.s.h.) zostało wyraźnie zastrzeżone, że spółka nie ulega rozwiązaniu po przeprowadzeniu postępowania upadłościowego w sytuacji w której postępowanie zostało zakończone w wyniku zaspokojenia wszystkich wierzytelności w całości. Zgodnie z uzasadnieniem do nowelizacji, w takiej sytuacji rozwiązanie spółki nie jest konieczne, gdyż postępowanie upadłościowe doprowadziło do usunięcia jej niewypłacalności, a pozostały majątek, w zależności od decyzji wspólników, może służyć kontynuacji działalności spółki albo zostać podzielony w ramach likwidacji.
3. Odpowiedzialność solidarna za zobowiązania spółki z o.o.
Zmiany w zakresie odpowiedzialności solidarnej za zobowiązania spółki z o.o. dotyczą wprowadzenia przesłanki wyłączenia odpowiedzialności za niezłożenie wniosku o ogłoszenie upadłości.
Zgodnie z nowo wprowadzonym art. 299§4 k.s.h. członkowie zarządu nie ponoszą odpowiedzialności za niezłożenie wniosku o ogłoszenie upadłości w czasie, gdy prowadzona jest egzekucja przez zarząd przymusowy albo przez sprzedaż przedsiębiorstwa, na podstawie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, jeżeli obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości powstał w czasie prowadzenia egzekucji. Druga istotna zmiana polega na wprowadzeniu do kodeksu nowego art. 2991 k.s.h. na podstawie którego reżim solidarnej odpowiedzialności za zobowiązania spółki z o.o. został rozszerzony odpowiednio na likwidatorów (nie dotyczy to likwidatorów ustanowionych przez sąd).
4. Odsetki za opóźnienie
W przepisach k.s.h. dotyczących dopłat w spółce z o.o. (art. 178§2) oraz płatności od akcjonariusza na rzecz spółki akcyjnej (art. 331§2) zostało doprecyzowane, że spółce należne są od wspólnika (akcjonariusza) odsetki za opóźnienie w przypadku gdy wspólnik nie uiści w terminie dopłat lub akcjonariusz nie dokona płatności na rzecz spółki. Zmiana ta ma związek ze zmianą zasad obliczania odsetek – od 1 stycznia 2016 r. na podstawie Kodeksu cywilnego inna jest wysokość odsetek ustawowych, a inna wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie świadczeń pieniężnych. Rozgraniczenie to jest zatem istotne z uwagi na wysokość odsetek, które potencjalnie mogą przysługiwać spółce.
Michał Klimowicz
Treści dostarcza: Leśnodorski, Ślusarek i Wspólnicy
