Koszty uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych a podwyższenie zobowiązania podatkowego w PCC
[26.09.2016] Zgodnie z ogólnymi zasadami uznawania określonych wydatków za koszty uzyskania przychodów, uregulowanymi w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej jako ustawa o PIT), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.
Z kolei w art. 6 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej jako ustawa o PCC), została określona podstawa opodatkowania zasadniczo dla wszystkich czynności prawnych objętych tą ustawą. Ponadto w ustawie tej zostało uregulowane, iż wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów (art. 6 ust. 2 ustawy o PCC). Jeżeli podatnik nie określił wartości przedmiotu czynności cywilnoprawnej lub wartość określona przez niego nie odpowiada, według oceny organu podatkowego, wartości rynkowej, organ ten wezwie podatnika do jej określenia, podwyższenia lub obniżenia, podając jednocześnie wartość według własnej, wstępnej oceny (art. 6 ust. 3 ustawy o PCC). Jeżeli podatnik, pomimo wezwania, o którym mowa w ust. 3, nie określi wartości lub poda wartość nieodpowiadającą wartości rynkowej, organ podatkowy dokona jej określenia z uwzględnieniem opinii biegłego lub przedłożonej przez podatnika wyceny rzeczoznawcy (art. 6 ust. 4 ustawy o PCC).
Na gruncie przytoczonych przepisów, wątpliwości może budzić kwestia, czy podwyższenie na potrzeby podatku PCC wartości przedmiotu, którego nabycia dotyczyły wydatki, o których mowa w art. 22 ust. 1 ustawy o PIT, pozostaje bez znaczenia dla ustalenia wysokości kosztów uzyskania przychodów.
Przepis art. 22 ust. 1 ustawy o PIT wskazuje, że kosztem uzyskania przychodu są "koszty poniesione", a więc są to takie koszty, które w rzeczywistości zostały poniesione, aby uzyskać własność określonego przedmiotu. Zaznaczyć należy, że nie można określonych zdarzeń, które zaistniały pod rządami ustawy o PCC odnosić bezpośrednio do konsekwencji prawnopodatkowych, które zaistniały w podatku dochodowym od osób fizycznych. W przepisach ustawy o PIT brak jest bowiem podstaw prawnych do określenia wartości poniesionych wydatków, w celu ustalenia kosztów uzyskania przychodów, według innej wartości niż wartość wydatków faktycznie poniesionych.
Powyższe znajduje potwierdzenie w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 9.07.2013 r., znak IBPBII/2/415-382/13/JG, który wskazał, iż: "Fakt, że cena nabycia lokalu mieszkalnego znacząco odbiegała od wartości podanej w akcie notarialnym miał znaczenie przy ustaleniu wysokości podatku od czynności cywilnoprawnych, natomiast regulacja art. 22 ust. 6c odnosi się do wartości stałej, tj. wartości, która została zapłacona i w sposób bezsprzeczny wynika z aktu notarialnego nabycia tego lokalu. W niniejszej sprawie te konsekwencje wystąpiły, gdyż wnioskodawca został zobowiązany do dopłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. Niemniej ten fakt, dla ustalenia kosztów uzyskania przychodu dla podatku dochodowego od osób fizycznych, jest bez znaczenia. Wnioskodawca może jako koszt nabycia odliczyć tylko taką kwotę, jaką faktycznie zapłacił, a nie taką jaką według organów podatkowych zapłacić powinien".
Mając na uwadze powyższe, należy uznać, iż dla ustalenia wysokości kosztów uzyskania przychodów bez znaczenia pozostaje podwyższenie na potrzeby podatku PCC wartości nabytego przedmiotu. Brak jest podstaw prawnych do określenia wartości poniesionych wydatków, w celu ustalenia kosztów uzyskania przychodów, według innej wartości niż wartość wydatków faktycznie poniesionych.
Tomasz Pastuszka
Konsultant Podatkowy
Treści dostarcza: ECDDP sp. z o.o.
