Możliwość wypowiedzenia warunków płacy z przyczyny uzasadniającej udzielenie kary porządkowej
[26.05.2015] Czy pracodawca może oprócz nałożenia kary porządkowej obniżyć moje wynagrodzenie w drodze wypowiedzenia zmieniającego?
Pytanie: Czy pracodawca może oprócz nałożenia kary porządkowej obniżyć moje wynagrodzenie w drodze wypowiedzenia zmieniającego?
Odpowiedź:
Oprócz udzielenia kary porządkowej pracodawca, co do zasady może dokonać wypowiedzenia warunków płacy, o ile przyczyna uzasadniająca nałożenie kary porządkowej jest na tyle istotna, iż może stanowić podstawę zmiany wynagrodzenia pracownika.
Katalog kar porządkowych przewidzianych w Kodeksie pracy ma charakter zamknięty. W świetle art. 108 K.p., możliwe jest udzielenie następujących kar porządkowych:
- kary upomnienia,
- kary nagany,
- kary pieniężną.
Przyczyną uzasadniającą nałożenie kary upomnienia i nagany może być nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy. Natomiast zgodnie z treścią art. 108 § 2 K.p. udzielenie kary pieniężnej może nastąpić za naruszenie przepisów przeciwpożarowych, opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia, stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w miejscu pracy.
Powyżej wskazane uchybienia obowiązkom pracowniczym mogą mieć charakter zawiniony i niezawiniony, mogą też być jednorazowe lub mieć charakter ciągły.
Istotne jest określenie czy w związku z udzieloną karą porządkową możliwe jest dokonanie wypowiedzenia zmieniającego warunki wynagradzania. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego taka możliwość istnieje. Wypowiedzenie nie jest karą porządkową, a więc nie zachodzi sytuacja podwójnego ukarania pracownika takim środkiem dyscyplinującym. Należy przyjąć, iż jednorazowe drobne przewinienie nie stanowi z reguły wystarczającej przyczyny wypowiedzenia, gdyż przyczyny wypowiedzenia powinny być adekwatne do jego celu (tak też Sąd Najwyższy w uchwalez dnia 27 czerwca 1985 r., sygn. akt: III PZP 10/85). Jednakże przewinienie, którego nie można za takie uznać, może być podstawą ukarania pracownika poprzez udzielenie kary porządkowej i jednocześnie pracodawca może wypowiedzieć warunki płacy. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 26 lipca 1979 r. (sygn. akt: I PR 64/79) w świetle obowiązujących przepisów prawa pracy wypowiedzenie warunków płacy wprawdzie nie jest karą porządkową, ale może być środkiem dyscyplinującym, co oznacza że zakład pracy może w uzasadnionych przypadkach dokonać wypowiedzenia samych tylko warunków płacy, nie zmieniając warunków pracy.
Podsumowując powyższe stwierdzić należy, iż możliwość obniżenia wynagrodzenia przez pracodawcę w drodze wypowiedzenia w związku z uchybieniem obowiązków pracowniczych, za które udzielono kary porządkowej będzie zawsze zależała od okoliczności faktycznych towarzyszących takiemu zdarzeniu i charakteru przewinienia.
Tak więc, np. jednorazowe nieusprawiedliwione spóźnienie się do pracy nie powodujące zaburzenia toku produkcji nie uzasadnia dokonania obniżenia wynagrodzenia, ale takie spóźnienie zakłócające proces pracy (praca taśmowa, w zespole, kierowcy autobusu) wywołujące istotne ujemne skutki dla pracodawcy lub innych pracowników, nie jest drobnym uchybieniem i możliwe będzie dokonanie także wypowiedzenia warunków płacy. Podstawą do zmiany wynagrodzenia może być nieznaczne naruszenie obowiązku przez pracownika, jeżeli spowodowało istotną szkodę zakładowi pracy lub innemu pracownikowi.
Także powtarzające się drobne uchybienia uzasadniają wypowiedzenie warunków płacy obok udzielenia kary porządkowej. Ponadto podnieść należy, iż jakkolwiek termin do wypowiedzenia warunków pracy i płacy nie jest obwarowany terminem, to należy przyjąć, iż w przypadku zatarcia udzielonej kary po roku nienagannej pracy na podstawie art. 113 § 1 Kodeksu pracy ten fakt powoduje utratę możliwości powołania się przez pracodawcę w wypowiedzeniu na zdarzenie, które miało miejsce rok wcześniej i było podstawą zastosowania odpowiedzialności porządkowej (podobnie Sąd Najwyższy w wyroku z dnia z dnia 23 listopada 2010 r., sygn. akt: I PK 105/10).
Autor: Grzegorz Trejgel, koordynator merytoryczny i redaktor iuslaboris.pl
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy
Treści dostarcza: www.iuslaboris.pl Sp. z o.o., patron merytoryczny Wojewódka i Wspólnicy Sp.k.
