Wpływ wprowadzenia euro na rynek numizmatyczny
[30.06.2009] Wprowadzenie wspólnej waluty euro było kolejnym krokiem w postępujšcym procesie integracji.
Bez wštpienia było to zdarzenie przełomowe, któro w sposób znaczšcy wpłynęło na życie gospodarcze. Zastšpienie walut krajowych wspólnym pienišdzem – euro miało również wpływ na numizmatykę. Sprawdmy, w jakim stopniu.
Na rynku numizmatów można zauważyć dwie grupy jego uczestników. Pierwszš i największš stanowiš kolekcjonerzy, pasjonaci, dla których monety to hobby. Bardzo często sš oni gotowi zapłacić więcej za dany egzemplarz niż to wynika z jego ceny na rynku. Druga grupa znacznie mniejsza to inwestorzy, dla których rynek monet jest po prostu miejscem do zarabiania. Podział ten wpływa przede wszystkim na ceny monet.
Badajšc wpływ euro na rynek numizmatów warto przyjrzeć się historii tej "młodej" waluty. Euro było walutš wprowadzonš w 12 z 15 ówczesnych członków Unii Europejskiej w miejsce walut narodowych. Kursy między walutami narodowymi, które miało zastšpić euro zostały zamrożone 1 stycznia 1999, z tym dniem też zostało ono wprowadzone w transakcjach.
Poczštkowo waluta ta była tylko międzybankowš walutš rozliczeniowš i nie znajdowała się w normalnym obiegu.1 stycznia 2002 nastšpiło oficjalne zlikwidowanie walut narodowych państw członkowskich strefy euro i zastšpienie ich monetami i banknotami euro, co było największš przeprowadzonš dotšd na wiecie jednorazowš operacjš walutowš.
Wymianie uległo 4,5 biliona euro w gotówce, oraz przeliczono waluty narodowe na ponad 10 bilionów euro na kontach bankowych na całym wiecie. Euro zostało wprowadzone w następujšcych krajach: Austria, Belgia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Niemcy, Portugalia , Włochy. Kraje które nie przyjęły wówczas euro to : Wielka Brytania, Szwecja, Dania.
Rynek monet można podzielić na monety nowe, które sš wybijane na specjalne okazje oraz na monety wiekowe. Jeli chodzi o nowe monety, tzw. monety kolekcjonerskie to wprowadzenie euro miało zasadniczy wpływ na ich emisję. Banknoty euro sš drukowane pod bezporedniš kontrolš Europejskiego Banku Centralnego i majš jednolity wyglšd we wszystkich krajach. Inaczej wyglšda natomiast emisja monet.
Sš one produkowane przez mennice poszczególnych krajów i majš jednakowy kształt, materiał i awers, natomiast rewersy sš inne dla każdego państwa. Na awersach od 1 do 5 eurocentów przedstawiono Zachodniš Europę na mapie wiata. Pierwsza wersja monet od 10 do 50 eurocentów przedstawiała 15 krajów członkowskich UE w pewnej odległoci od siebie. Zaznaczono wszystkie kraje, również te, które nie należały do strefy euro.
Natomiast pierwsza wersja monet 1 i 2 euro przedstawiała kraje złšczone w jednš całoć. Miało to odzwierciedlać dewizę "Jednoć w różnorodnoci". Od 2007 wprowadzane sš nowe monety od 10 centów do 2 euro ze zmienionym awersem przedstawiajšcym większš częć Europy bez granic. Niestety zachowano awersy dla monet od 1 do 5 eurocentów, na których pod lupš widać, że nowe kraje członkowskie nie sš częciš zaznaczonego obszaru.
Europejski Bank Centralny stosuje ograniczenia co do emisji nowych monet. Według tych zasad, każdy kraj może wyemitować raz w roku tylko jednš monetę okolicznociowš o nominale 2 euro. Monety te majš te same motywy i cechy, a także takš samš stronę wspólnš jak zwykłe monety o nominale 2. Odróżnia je motyw okolicznociowy na stronie narodowej. Jest jednak odstępstwo od tej zasady.
Zdarza się, iż EBC emituje wspólnš monetę okolicznociowš dla wszystkich krajów. Wówczas wszystkie kraje wybijajš monetę o takim samym motywie, a różnica jest tylko w tym, iż na monecie znajduje się nazwa kraju, w którym została wybita. Ograniczenie w emisji monet w znaczšcy sposób obniżyło podaż monet kolekcjonerskich w krajach strefy euro. Dla kolekcjonerów nie jest to najlepsza wiadomoć ze względu na trudnoci w zakupie tychże kolekcjonerskich monet euro.
Drugim obszarem rynku numizmatów, gdzie bez wštpienia wpływ euro był znaczšcy sš waluty narodowe, które posiadały nawet kilkuset letniš tradycję. Zostały one zastšpione przez nowš walutę euro. Przeliczniki według, których pierwszego stycznia 2002 roku wymieniono waluty narodowe na wspólnš walutę prezentujš się następujšco:
1 euro to:
- 13,7603 szylingów Austria (ATS)
- 40,3399 franków belgijskich (BEF)
- 1,95583 marek niemieckich (DEM)
- 166,386 peset hiszpańskich (ESP)
- 5,94573 marek fińskich (FIM)
- 6,55957 franków francuskich (FRF)
- 340,750 drachm greckich (GRD)
- 0,787564 funtów irlandzkich (IEP)
- 1936,27 lirów włoskich (ITL)
- 40,3399 franków luksemburskich (LUF)
- 2,20371 guldenów holenderskich (NLG)
- 200,482 escudos portugalskich (PTE).
Zaprezentowane przeliczniki mogš być punktem odniesienia do okrelenia obecnej wartoci monet, które zastšpiło euro. Oczywicie należy zaznaczyć, iż samo euro zyskało zdecydowanie na wartoci. W 2002 roku kurs pary walutowej euro/dolar wynosił około 0,95. Natomiast w lipcu 2007 roku przekroczył 1,5.
Obecnie wynosi około 1,4. Dobrym sposobem na okrelenie ile warte obecnie sš monety narodowe krajów strefy euro sš aukcje internetowe. Według przelicznika wymiany marek niemieckich na euro, marka powinna być dzisiaj warta około 2 zł. Jednak na aukcjach internetowych marki sprzedawane sš po około złotówce. Widać zatem znaczšcy spadek wartoci tej monety. Innym przykładem może być oferta sprzedaży franka francuskiego.
Jedna taka moneta jest sprzedawana po około 70 gr. Patrzšc na przelicznik wymiany franków na euro widać, iż i ta moneta jest obecnie mniej warta niż wynikałoby to z przelicznika wymiany. Innym przykładem może być oferta sprzedaży 1000 lirów włoskich za 2,50 zł. W tym wypadku można powiedzieć, iż moneta ta nie straciła w dużym stopniu na wartoci.
Wprowadzenie wspólnej waluty wpłynęło na wiele dziedzin życia, zarówno gospodarczego jaki polityczno-społecznego. Znalazło ono również swoje odzwierciedlenie na rynku numizmatycznym. Wspólna waluta zastšpiła narodowe rodki płatnicze, które miały bardzo długš tradycję. Patrzšc na obecne ceny monet, które zostały zastšpione przez euro można zauważyć, iż ich wartoć spadła. Ciężko jest okrelić czy ta tendencja będzie nadal się utrzymywać. Nie można bowiem wykluczyć, iż za kilka lat monety narodowe zacznš w znaczšcy sposób zyskiwać na wartoci ze względu na zmniejszajšcš się podaż.
Drugim aspektem wprowadzenia wspólnej waluty było ograniczenie w możliwoci emisji monet kolekcjonerskich dla poszczególnych krajów strefy euro. Nie ma obecnie możliwoci, aby poszczególne kraje emitowały niezależnie serie monet kolekcjonerskich. W porównaniu do polski, gdzie Narodowy Bank polski emituje wiele serii takich monet, ograniczenie stosowane przez EBC wydaje się być rewolucyjne z punktu widzenia uczestników rynku numizmatycznego.
Kamil Gemra
Treci dostarcza portal InwestycjeAlternatywne.Pl
