Choć twórcy i deweloperzy oprogramowania zatrudniani przez firmy informatyczne zdecydowanie różnią się od copywriterów, pisarzy i muzyków, w praktyce wszystkie te grupy reprezentują zawody twórcze, dla których podstawą zarobku są prawa autorskie. Tym samym nowa interpretacja ustawy może znacznie pogorszyć sytuację firm z branży IT.
Od 2018 roku firmy informatyczne muszą odrębnie ewidencjonować i opodatkowywać dochody z działalności operacyjnej oraz tak zwane zyski kapitałowe. Są to przede wszystkim przychody z udziału w zyskach osób prawnych, głównie dywidendy i spłaty umorzeniowe.
Głównym powodem nowelizacji i wprowadzenia odrębnego opodatkowania zysków kapitałowych była chęć ograniczenia praktyki obniżania podstawy opodatkowania dochodów poprzez odliczanie kosztów incydentalnych transakcji, które nie są objęte zakresem podstawowej działalności gospodarczej podatnika.
Prawa majątkowe zyskiem kapitałowym z jednym wyjątkiem
Legalny lecz powszechnie krytykowany mechanizm optymalizacji podatkowej polegał na tworzeniu spółek-córek w rajach podatkowych, między innymi na Cyprze, oraz przenoszenie na te podmioty określonych praw majątkowych, takich jak znaki towarowe. Działające w ten sposób firmy w następnym kroku zawierały z tymi podmiotami umowy licencyjne. Związane z tymi umowami opłaty zaliczane były jako koszty podatkowe, co pozwalało zmniejszać należność wobec fiskusa z tytuły podatku CIT.
Zgodnie z nowymi przepisami do zysków kapitałowych zaliczane będą między innymi przychody z praw majątkowych, wśród których z perspektywy spółek IT najważniejsze są autorskie prawa majątkowe. Zyskiem kapitałowym w myśl nowych przepisów będą także przychody ze zbycia autorskich praw majątkowych, ale w tym wypadku także pojawia się wyjątek. Wyłączone mają zostać przychody ze sprzedaży licencji bezpośrednio związanych z uzyskaniem przychodów.
Konieczna każdorazowa wycena praw
Odmiennie wygląda sytuacja producentów oprogramowania, którzy własność intelektualną tworzą na bieżąco, w ramach swojej codziennej działalności. Ich przychody uzyskiwane są poprzez sprzedaż autorskich praw majątkowych do wytworzonych we własnym zakresie utworów, którymi w istocie są rozwiązania IT. Tym samym nie będą one traktowane jako przychód z zysku kapitałowego. W myśl tej interpretacji klient kupuje oprogramowanie wraz z prawami autorskimi i często nawet nie wie, że ma do czynienia z przedmiotem autorskich praw majątkowych – kupiony program czy rozwiązanie traktuje podobnie, jak inne biurowe narzędzia.
Sprawę zmienił Dyrektor Krajowej Izby Skarbowej, który uznał, że w przypadku zbycia autorskich praw majątkowych, tak jak ma to w przypadku sprzedaży oprogramowania, podatnicy zawsze uzyskują przychody z zysków kapitałowych. Nie ma przy tym znaczenia w jakich okolicznościach zbywający stał się właścicielem autorskich praw majątkowych.
Tym samym np. software house lub podobny podmiot, który w ramach swojej działalności tworzy lub modyfikuje oprogramowanie na rzecz podmiotów trzecich od tej chwili będzie musiał:
- Za każdym razem osobno wyceniać prawa autorskie przenoszone na klienta, choć do tej pory były one traktowane jako składnik całościowej usługi;
- Odrębnie ewidencjonować przychody z zysków kapitałowych;
- Wydzielić i odrębnie ewidencjonować koszty związane z nabywaniem i tworzeniem oprogramowania;
- Proporcjonalnie dzielić koszty, których nie można wprost alokować;
- Prowadzić dwie odrębne ewidencje podatkowe dotyczące działalności operacyjnej oraz związanej ze zbywaniem praw autorskich.
Firmy informatyczne to nie małe wydawnictwa
Firmy informatyczne w Polsce będą obciążone dodatkową, papierkową robotą, która sama w sobie nie przynosi Skarbowi Państwa żadnej wartości dodanej. Zarządzanie prawami autorskimi w IT jest znacznie bardziej skomplikowane niż w branży reklamowej lub wydawniczej – za tworzenie pojedynczego dzieła odpowiedzialne są nie kilkuosobowe zespoły, lecz dziesiątki ludzi naraz.
Konieczność zarządzania osobno prawami autorskimi poddostawców i pracowników może oznaczać dla polskich graczy IT ból głowy, którego można było uniknąć poprzez wydanie osobnej lub bardziej szczegółowej interpretacji.
Źródło: Adam Sanocki, partner zarządzający w Attention Marketing
