Edukacja finansowa powinna być elementem wychowania od najmłodszych lat. Początek września to dobry okres na podsumowanie wszystkich wakacyjnych wydatków oraz tych związanych z rozpoczęciem roku szkolnego. Ile nas to wszystko kosztuje? Eksperci Centrum im. Adama Smitha oszacowali ostatnio, że koszt wychowania jednego dziecka, do okresu pełnoletności, w Polsce może wynosić nawet 200 tys. złotych.
Dzięki portalowi Viem.pl Vienna Life edukuje i podpowiada nie tylko jak oszczędzać, ale także sprytnie zarządzać domowymi finansami. Taka wiedza pomaga w regularnym oszczędzaniu z myślą o długofalowych celach, szczególnie w okresie, kiedy nasze portfele pamiętają jeszcze wakacyjne podróże, a rozpoczęty właśnie rok szkolny wiąże się z niemałymi nakładami na podręczniki i akcesoria. Jak sobie radzić z tak skumulowanymi w jednym okresie wydatkami?
Rozmowy o ekstra wydatkach warto przeprowadzać w towarzystwie najmłodszych konsumentów domowych budżetów i wykorzystać ten moment na edukację finansową naszych pociech. Tym bardziej, że koszty utrzymania dziecka nie są wcale małe. Eksperci Centrum im. Adama Smitha oszacowali ostatnio, że koszt wychowania jednego dziecka w Polsce (do osiągnięcia osiemnastego roku życia) mieści się w przedziale od 190 do 210 tys. zł, a dwójki dzieci od 350 do 385 tys. zł, trójki zaś od 460 do ponad 500 tys. zł (koszty wychowania trzeciego dziecka stanowią ok. 60% kosztów wychowania pierwszego)[1].
Sprytnie kształtuj właściwe postawy
Dzieci są doskonałymi obserwatorami i więcej niż słowa powiedzą im obserwacje zachowań dorosłych. Jeżeli więc nie będziesz analizował swoich wydatków, z łatwością zgodzisz się na ekstra kieszonkowe, będziesz narzekał na wysokość swojego wynagrodzenia, nie będziesz dbał o swoje oszczędności, zwiększasz szanse na powielenie tych działań przez Twoją pociechę. Kształtuj właściwe postawy, m.in. poprzez używanie odpowiednich narzędzi do zarządzania budżetem, inwestowania i lokowania swoich oszczędności. Może się okazać, że w perspektywie kilku czy kilkunastu najbliższych lat jesteśmy w stanie zgromadzić kapitał rzędu nawet 100 czy 200 tysięcy złotych. Na przykład na edukację dziecka – studia na wymarzonej, zagranicznej uczelni.
Inwestować i oszczędzać można samodzielnie
Postarajcie się wspólnie zbudować plan oszczędnościowy, który pozwoli zgromadzić odpowiedni kapitał na realizację życiowych planów. Systematycznie odkładane nawet niewielkie kwoty, z czasem pozwolą zgromadzić spore oszczędności, które wykorzystasz na realizację dowolnie wybranego celu. Oszczędności przydają się w sytuacjach nagłych oraz takich, których się spodziewamy i które mogą trwać latami – choćby czas na emeryturze. Warto zastanowić się, w jaki sposób można zbudować zabezpieczenie na przyszłość. Niestety spadkowy trend w oszczędzaniu zauważyli ekonomiści banku centralnego. W 2016 r. odkładaliśmy ok. 3 proc. rocznych dochodów – a już w I kw. 2017 roku tempo to obniżyło się do zera.[2] Jest zatem wiele do zrobienia.
Edukacja finansowa od podstaw
Opowiedz, jaką wartość mają monety i banknoty oraz dlaczego rodzice chodzą do pracy. Kiedy dziecko będzie starsze, w wieku kilkunastu lat, możesz wprowadzić je w tajniki oszczędzania czy zagadnień związanych z obrotem bezgotówkowym, giełdą, narzędziami do inwestowania pieniędzy. Dawaj przykład, to od ciebie dziecko może nauczyć się, jak planować budżet i rozsądnie wydawać pieniądze. Naucz je odpowiedzialnego dysponowania miesięcznym kieszonkowym. Rodziny, które potrafią i mają czas samodzielnie inwestować mogą realizować oszczędzanie lokując środki na lokatach czy samodzielnie dokonując transakcji na akcjach czy obligacjach. W wielu przypadkach oszczędzanie dla dzieci będzie inwestycją długoterminową i warto zastanowić się nad wykorzystaniem instrumentów dających szansę na wyższy zysk.
Dyskutuj na zakupach
Wspólne zakupy to doskonały moment na negocjacje i sprawdzenie podejścia Twojego dziecka do finansów i wypróbowanie, czym jest edukacja finansowa w praktyce. Porównujcie ceny produktów, sprawdźcie oferty dyskontów i hipermarketów. Pozwól dziecku argumentować swoje decyzje zakupowe i nie bój się mówić o tym co ile kosztuje. Jeśli dorośli mają wiedzę na temat kosztów związanych z domowym budżetem, to dlaczego nie młodsi członkowie rodziny? Większa świadomość to większa umiejętność zarządzania swoim portfelem w przyszłości, a co za tym idzie – większe bezpieczeństwo Twoich bliskich.
Zacznij jak najwcześniej
W obecnym systemie szkolnictwa w Polsce przedmioty, które poruszają tematykę finansów to Wiedza o Społeczeństwie oraz Podstawy Przedsiębiorczości. Niestety brakuje przedmiotów, które wyczerpywałyby tematykę finansów osobistych, działania rynku, mikro – i makroekonomii, czy choćby prawa konsumenckiego. Edukacja finansowa z prawdziwego zdarzenia pojawia są dopiero wtedy, gdy ktoś zdecyduje się na podjęcie dalszego kształcenia na uczelniach wyższych, bądź specjalistycznych. Dlatego bardzo ważne jest uzupełnianie tej wiedzy od najmłodszych lat, nawet w warunkach domowych.
[1] https://smith.pl/artykuly/raport-koszty-wychowania-dzieci-w-polsce-2018
[2] https://www.nbp.pl/publikacje/domowe/domowe_1_2017.pdf
Źródło: Vienna Life
