Polska kolej już wkrótce może stać się najbardziej ekologicznie świadomym środkiem transportu. Dzięki ostatnim decyzjom rodzimego przewodnika, a także inwestycjom partnerskim m.in. w Wielkopolsce, problem śladu węglowego odbił się jeszcze głośniejszym echem nie tylko w sektorze transportowym, ale również wśród samych pasażerów. Co jest przyszłością odpowiedzialnych podróży? Właśnie innowacyjne podejście do tematu poprzez m.in. wykorzystanie ekowodoru i zielonej energii.
Kto w Polsce korzysta z kolei, czyli ślad węglowy a długość… równika
Jeszcze przed dyskusją o potencjalnej zeroemisyjności, a przynajmniej większej odpowiedzialności ekologicznej ze strony polskiej kolei, należy zwrócić uwagę, kto jest adresatem decyzji przewoźników. Tylko w roku 2019 odnotowaliśmy rekord liczby pasażerów od blisko 18 lat, który wyniósł 335,4 mln podróżujących, a więc o ponad 25 mln więcej, niż w roku ubiegłym. Na jakie połączenia stawiają Polacy? W ówczesnym zestawieniu przodowały Przewozy Regionalne (88,9 mln obsłużonych klientów w roku 2019), następnie Koleje Mazowieckie (62,1 mln osób) oraz PKP Intercity (48,9 mln osób). Według analiz Urzędu Transportu Kolejowego taka grupa przejechała łącznie 22 mld kilometrów, co jest ekwiwalentem… blisko 548 971 długości równika.
Jaki ślad węglowy towarzyszył kursom z rekordowego roku 2019? Według uśrednionych wyliczeń Międzynarodowej Agencji Energetycznej oraz opracowania “Planes, Trains or Automobiles? – Carbon Emissions Compared for Different Forms of Transport”, emisja w przeliczeniu na jednego pasażera pokonującego kilometr koleją wynosi 15 g. Przyjmując, że tylko jeden podróżujący pokonałby całą 22-mld trasę, pogłębiłby ślad węglowy o 22 tys. ton CO2. Dla porównania emisja statystycznego Polaka w skali roku wynosi blisko 10 ton dwutlenku węgla.
Nie zmienia to jednak faktu, że kolej wciąż znajduje się w czołówce najmniej emisyjnych środków transportu. Wyliczenia m.in. Międzynarodowej Agencji Energetycznej sytuują podróże pociągami na drugim miejscu zaraz po całkowicie neutralnym klimatycznie rowerze (przynajmniej w kontekście samego użytkowania, ale już niekoniecznie produkcji), a przed autokarami, tramwajami, samochodami, czy nawet tzw. hybrydami oraz “elektrykami”.
Obliczymy swój ślad węglowy
Według analiz PKP Intercity z roku 2018 Polacy wybierali kolej ze względu na podróże rodzinne, turystyczne, a także dojazdy do pracy lub szkoły. Ten zestaw najpewniej nie ulegnie większej zmianie, ale podróżni już wkrótce mogą mieć kolejną motywację do korzystania z udogodnień pociągów. Od 2 czerwca br. przewoźnik umożliwia pasażerom sprawdzenie swojego indywidualnego śladu węglowego za pośrednictwem platformy e-IC już na etapie kupowania biletu. Co ważne, pomysłodawcy projektu przewidują również porównanie emisji kursu z innymi środkami transportu – m.in. lotem oraz jazdą samochodem.
– Marki coraz częściej zwracają uwagę na problem śladu węglowego i to bardzo optymistyczny sygnał dla zarówno klientów, jak i całego środowiska biznesowego. Tylko przykład transportu kolejowego pokazuje, że usługi niezwiązane z energetyką zaczynają iść śladem właśnie spółek zajmujących się m.in. produktami z OZE. Komunikacja działań z obszaru CSR oczywiście powinno wychodzić od wszystkich przedstawicieli biznesu, jednak takie inicjatywy muszą być przede wszystkim szczere i spójne z profilem całej działalności. Kluczem jednak do wymiernych efektów są decyzje operacyjne, m.in. przejście danej spółki oraz infrastruktury na prawdziwie zieloną energię – zaznacza Julia Piątkowska, ekspertka ds. marketingu ekologicznego z Respect Energy S.A.
Obserwacje ekspertki z Respect Energy już zaczynają wchodzić do branży transportowej, ponieważ oprócz głośnych badań nad technologią wodorową właśnie PKP planuje powiększyć swój tabor o składy zelektryfikowane. Do 2030 roku rodzimy przewoźnik chce na ten cel wydać środki z 19-mld budżetu, który ma posłużyć redukcji emisji transportu o 90 proc. do roku 2050. Jeszcze bardziej namacalne decyzje podjęły również spółki w Wielkopolsce i Bydgoszczy.
Przyszłość rodzimej kolei
Władze województwa wielkopolskiego nie ukrywają zainteresowania projektami Komisji Europejskiej, która motywuje regiony do podejmowania realnych działań na rzecz ograniczenia śladu węglowego lokalnego transportu. Tym samym w perspektywie budżetowej 2021-2027 urzędnicy z Poznania już zaplanowali zakup m.in. 12 pojazdów kolejowych opartych na technologii wodorowej. Taką formułę wykorzystania produktów z tzw. zielonej elektrolizy Wielkopolanie podpatrzyli od inwestorów z Dolnej Saksonii, którzy już od kilku lat rozwijają rozwiązania oparte na wodorze. Co ważne, nie tylko na zachodzie kraju już wkrótce na lokalnych szynach pojawią się niskoemisyjne tabory.
Podobne ambicje ma również bydgoska Pesa, która już latem br. chce uruchomić autorską lokomotywę wodorową. O ile projekt przejdzie wszystkie testy pozytywnie, pasażerowie mogą się spodziewać regularnych kursów w perspektywie najbliższego roku lub dwóch, co i tak w sektorze transportowym jest okresem relatywnie niedługim, zważywszy na skalę przedsięwzięcia. Jeszcze w maju pomysłodawcy informowali, że są na ostatnim etapie kompletowania podzespołów.
– Powodzenie tego typu projektów zależy od skutecznej komunikacji postępów oraz transparentnej metodologii. Sam pomysł wykorzystania wodoru w transporcie jest krokiem, który wyróżni pomysłodawców spośród konkurencji oraz pokaże siłę inicjatyw regionalnych. Oczywiście działania proekologiczne nie muszą być wyłącznie wieloletnimi projektami ze stosunkowo dużym ryzykiem opóźnień realizacyjnych. Każda spółka już teraz jest w stanie zadbać o swój wizerunek, np. Wybierając w pełni zieloną energię, która będzie napędzać jej działalność– podkreśla Julia Piątkowska z Respect Energy S.A.
