Płatność kryptowalutą jako umowa barterowa pomiędzy przedsiębiorcami

Płatność kryptowalutą jako umowa barterowa pomiędzy przedsiębiorcami

Praktyka pokazuje, że przedsiębiorcy coraz częściej skłonni są do przyjmowania płatności za świadczone usługi czy sprzedawane towary w kryptowalucie. Czy jednak jest ona środkiem płatniczym w rozumieniu przepisów polskich? Czy w razie kontroli przyjmowanie płatności w BTC nie ściągnie problemów na podatnika?

Prawny środek płatniczy

Art. 32 Ustawy o Narodowym Banku Polskim stanowi, że znaki pieniężne emitowane przez NBP są prawnymi środkami płatniczymi na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej. Zgodnie zaś z art. 227 ust. 1 Konstytucji RP Narodowemu Bankowi Polskiemu przysługuje wyłączne prawo emisji pieniądza oraz ustalania i realizowania polityki pieniężnej.

Kryptowaluta nie jest zatem prawnym środkiem płatniczym i nie można uregulować zobowiązania płacąc nią. Dodatkowo zgodnie z przepisami przychód wyrażony w walucie obcej należy przeliczyć według średniego kursu NBP z dnia poprzedzającego dzień uzyskania przychodu. Narodowy Bank Polski nie prowadzi notowań BTC. Jak więc należy postąpić w takiej sytuacji? Ministerstwo Finansów wyjaśniło, że przesyłanie bitcoinów to usługa elektroniczna – płatność w bitcoinach trzeba zatem traktować jak wymianę barterową.

Płatność BTC na zasadzie umowy barterowej

Sąd Najwyższy w wyroku z 26 sierpnia 2004 r. (sygn. akt I CK 210/2004) stwierdził, że umowa barterowa jest rodzajem umowy zbliżonej do umowy zamiany, jest konsensualna, odpłatna i wzajemna. Stosuje się do niej odpowiednio przepisy o sprzedaży. Barter stanowi wymianę jednego towaru na drugi (usługi na usługę, towaru na usługę lub odwrotnie) realizowaną na podstawie tzw. umowy barterowej. Jest to więc wymiana bezgotówkowa, w której strony uzgadniają wartość towarów lub usług, zakładając ich ekwiwalentność. Każda ze stron zawartej umowy jest zarówno sprzedawcą, jak i nabywcą. Od każdej też zależy, czy przyjmie płatność w danej formie.

Transakcja barterowa polega zatem na wymianie dóbr. Przykładowo, przedsiębiorca świadczy usługę konsultingu i wystawia fakturę swojemu kontrahentowi w złotówkach. Kupujący płaci za usługę bitcoinami, tj. świadczy usługę przesłania określonej liczby BTC, i wystawia fakturę za przesłanie bitcoinów za cenę wyrażoną w złotówkach.

Gdy w transakcji mamy do czynienia z podmiotami będącymi profesjonalnymi przedsiębiorcami faktury, jak w powyższym przykładzie, powinny być wystawione na identyczne kwoty w złotówkach.

Należy wskazać, że taka zapłata nie różni się zupełnie niczym od zapłaty jabłkami.

Wszystko zależy od kontrahenta, czy przyjmie w takiej formie płatność (przyjmowanie płatności w takiej formie nie wymaga spełnienia żadnych szczególnych wymogów prawnych).

A co się stanie, gdy kupującym jest podmiot niebędący profesjonalnym przedsiębiorcą? Taka sytuacja może okazać się zdecydowanie bardziej skomplikowana. Może się bowiem zdarzyć tak, że podmiot „płacący” bitcoinami pozostanie anonimowy i nie udokumentuje faktu wydania bitcoinów (nie wystawi rachunku). Takie działanie może wywołać negatywne skutki na gruncie podatkowym – jeśli przedsiębiorca sprzedający towar lub świadczący usługi nie będzie posiadał dowodu księgowego potwierdzającego nabycie bitcoinów, nie będzie mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów zakupu wirtualnej waluty, a przy sprzedaży tej waluty będzie musiał zapłacić podatek dochodowy.

Podsumowanie

Czy – biorąc pod uwagę wyjaśnienia Ministerstwa Finansów – możemy być pewni, że przedstawiony sposób rozliczenia danej transakcji BTC jest prawidłowy? Cóż, aby mieć całkowitą pewność, najlepiej skorzystać z usług profesjonalnej kancelarii, która przygotuje odpowiednią opinię prawną dotyczącą konkretnie naszej sytuacji lub sporządzi wniosek o interpretację indywidualną z zapytaniem do ministerstwa. Poza tym profesjonalna kancelaria zwróci naszą uwagę na inne aspekty podatkowe płatności bitcoinami, takie jak opodatkowanie czy zwolnienie z VAT, miejsce świadczenia usługi elektronicznej (przesłania bitcoinów) itp.

Autor:

radca prawny Robert Nogacki

Kancelaria Prawna Skarbiec specjalizuje się w ochronie majątku

oraz doradztwie strategicznym dla przedsiębiorców.

Oceń ten artykuł: