Kwartalny przegląd sytuacji inwestycyjnej w branżach

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, w całym roku 2020 r. w firmach zatrudniających powyżej 9 osób nakłady inwestycyjne wyniosły 149 829 mln PLN i okazały się o 7,3 % niższe niż przed rokiem. Wyniki te są lepsze od pojawiających się wcześniej pesymistycznych prognoz, mówiących nawet o 20% spadku.

Na regres inwestycji i wyhamowanie procesów gospodarczych wpływ miała przede wszystkim pandemia koronawirusa. Szczególne trudna sytuacja miała miejsce w kwartale drugim kiedy to inwestycje były niższe niż przed rokiem o 13,6%. W kolejnych kwartałach spadki były mniejsze – w trzecim inwestycje spadły o – 8,0% r/r. Na podstawie danych GUS za cały rok oraz zestawień za trzy kwartały 2020 r. można szacować, że w czwartym kwartale inwestycje w stosunku rocznym spadły o 5,6%.

Biorąc pod uwagę poszczególne rodzaje nakładów, w ubiegłym roku najmocniej spadły inwestycje w środki transportu (o 8,7%). W przypadku budynków i budowli zanotowano spadek o 8,4% a inwestycje w maszyny i urządzenia były o 5,6% niższe niż rok wcześniej.

Szacowane przez KIG wyniki IV kwartału pokazują, że największy spadek nakładów odnotowano w przypadku budowli i budynków (spadek o 14,4%). Inwestycje w maszyny i urządzenia spadły o 0,7% r/r. Wzrosły natomiast nakłady na środki transportu – o 5,4% w stosunku do analogicznego okresu 2019 r. Warto podkreślić, że w przypadku poszczególnych rodzajów nakładów różna jest dynamika zmian w zakresie redukcji czy przesunięć w procesach inwestycyjnych. Stosunkowo łatwo sterować tym procesem w przypadku środków transportu. Trudniej jest z maszynami i urządzeniami oraz budynkami.

Nakłady na inwestycje – branże dotknięte kryzysem w różnych stopniu

Poziom inwestycji w przedsiębiorstwach zatrudniających powyżej 9 pracowników w poszczególnych branżach był mocno zróżnicowany. W poszczególnych kwartałach część branż notowała spadki inwestycji znacznie głębsze niż przeciętne, natomiast w innych inwestycje okazały się zdecydowanie wyższe niż przed rokiem. Pomimo kryzysu, w niektórych branżach udało się osiągnąć wyższą dynamikę nakładów inwestycyjnych w stosunku do 2019 roku. Przykładem mogą być branże: obsługa nieruchomości i firm (wzrost o 78,9% podczas gdy przed rokiem zanotowano wzrost o 24,9%), produkcja koksu i produktów rafinacji ropy naftowej (wzrost o 59,6% w stosunku do 25,1% w 2019 roku) oraz produkcji chemikaliów i wyrobów chemicznych (wzrost o 26,7% gdy w całym 2019 roku zanotowano wzrost o 10,9%). Wzrosty nakładów, choć o niższej dynamice niż przed rokiem, zanotowały również firmy z takich branż jak m.in.: produkcja napojów (wzrost o 20,4%), produkcja urządzeń elektrycznych (wzrost o 14,4%), magazynowanie i działalność usługowa wspierająca transport (wzrost 6,6%).

Patrząc na sam IV kwartał 2020 roku, najwyższe wzrosty inwestycji w stosunku do analogicznego okresu ubiegłego roku odnotowano w sektorach: produkcja koksu i produktów rafinacji ropy naftowej (wzrost o 95,5%), produkcja napojów (wzrost o 94%), produkcja odzieży (wzrost o 81%, choć należy mieć na uwadze, że rok wcześniej inwestycje w branży spadły o 60%) oraz obsługa nieruchomości i firm (wzrost o 74,4%)

Na drugim biegunie znajdują się branże, w których nastąpił regres. Z perspektywy całego roku 2020 najwyższe spadki inwestycji odnotowano w produkcji skór i wyrobów skórzanych – tutaj spadek wyniósł aż 65,8%. Znacząco w stosunku do 2019 roku spadły również inwestycje w produkcję: wyrobów tekstylnych (o 38,9%), wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych (o 33,8%), handel hurtowy i detaliczny pojazdami samochodowymi oraz ich naprawa (o 30,2%) oraz produkcję pozostałego sprzętu transportowego (spadek o 29,6% podczas gdy w 2019 roku inwestycje wzrosły o 34,6%)

Biorąc pod uwagę wyniki IV kwartału 2020 roku największy spadek inwestycji w stosunku do analogicznego okresu przed rokiem zanotowano m.in. w sektorach: produkcja wyrobów tekstylnych (spadek o 48,7%), produkcja pozostałego sprzętu transportowego (spadek o 45,2%), wydobywanie węgla kamiennego i węgla brunatnego (spadek o 44,5%), zakwaterowaniu i gastronomii (spadek o 41,2%). Duże, ponad 30 procentowe spadki widoczne były również w przypadku m.in.: produkcji pojazdów samochodowych, przyczep i naczep (spadek o 37,2% podczas gdy jeszcze w pierwszym kwartale 2020 r. zanotowano wzrost na poziomie 38,3%), produkcji metali (o 35,6%), gospodarki odpadami (spadek o 33,4%) i produkcji wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych (spadek o 31,4%).

Przedsiębiorstwa zaczynają wracać do inwestowania

Wyniki VI kwartału i całego roku 2020 r. były pod wyraźnym wpływem krytycznej skali problemów związanych ze skutkami epidemii. Część przedsiębiorstw zrezygnowała z planowanych inwestycji, w części przypadków zaś realizację zamówień uniemożliwiły braki w dostawach, a w części problemy ze skompletowaniem załogi (praca zdalna i kwarantanna). W IV kwartale 2020 nastąpiło dalsze odbicie w zakresie inwestycji w środki transportu, natomiast w przypadku budynków i budowli regres pogłębił się. W zakresie inwestycji w maszyny i urządzenia między kwartałami trzecim i czwartym miało miejsce wyraźne spłycenie skali regresu.

Na decyzje inwestycyjne w IV kwartale wpływały dwie przeciwstawne tendencje. Wciąż pojawiały się kolejne decyzje o przesunięciach czy wręcz anulowaniu części projektów (trudna sytuacja finansowa firm i obawy w zakresie przyszłej koniunktury światowej). Z drugiej jednak strony w miarę odmrażania gospodarki i pojawiania się nowych zamówień, skłonność do rozbudowy i unowocześniania parku maszynowego w części przedsiębiorstw wraca do poziomów zbliżonych do tych sprzed pandemii.

Źródło: Krajowa Izba Gospodarcza, informacja prasowa

 

 

Oceń ten artykuł: