Czy wartość ubezpieczenia na życie pracownika stanowi jego przychód ze stosunku pracy?
[03.09.2012] Zgodnie z artykułem 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podlegają wszystkie dochody za wyjątkiem tych, które na podstawie powołanej ustawy zostały zwolnione z opodatkowania.
Źródła dochodu zostały wymienione w artykule 10 ustawy o PIT. Uznaje się za nie stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.
Przychód ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy zostały zdefiniowane w artykule 12 ustawy o podatku dochodowym. Zgodnie z nim, są to wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężna świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty bez względu na ich źródło finansowania. W szczególności przychód stanowi wynagrodzenie zasadnicze, wynagrodzenie za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki i nagrody. Zgodnie z artykułem 12 przychód stanowią również świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika oraz wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń.
Naczelny Sąd Administracyjny w swoim orzeczeniu uznał, że opłacenie przez pracodawcę składki na grupowe, dobrowolne ubezpieczenie na życie, którego beneficjentem jest pracownik lub uposażony, stanowi dla pracownika przychód ze stosunku pracy. Mając na uwadze powołane powyżej przepisy ustawy o PIT trudno nie zgodzić się ze słusznością orzeczenia Sądu.
W przypadku zaistnienia zdarzenia losowego objętego umową grupowego ubezpieczenia wymierną korzyść otrzymywałby pracownik lub osoby wskazane przez niego. Pracodawca w tym przypadku nie osiąga korzyści, ponieważ nie jest on uprawniony do otrzymania ewentualnego odszkodowania
Można przypuszczać, że w przypadku gdyby pracodawca nie zaproponowały pracownikowi ubezpieczenia na życie, pracownik sam do niego by przystąpił i pokryłby z własnych środków koszty składki. W tym przypadku uznać, że u pracownika powstaje przysporzenie majątkowe a jego źródłem jest wykonywana na rzecz pracodawcy praca.
W omawianym przypadku korzyścią pracownika jest uzyskanie ochrony ubezpieczeniowej. Z uwagi na to, że koszty tej ochrony ponosi pracodawca, należałoby uznać, że stanowi ona dla pracownika nieodpłatne świadczenie i jako takie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Warto jest także zwrócić uwagę na moment powstania przychodu. W tym zakresie należy również uznać trafność rozstrzygnięcia Sądu. Korzyścią dla pracownika jest ochrona ubezpieczeniowa, a nie wypłata odszkodowania, a więc przychód dla pracownika powinien powstać w momencie objęcia go tą ochroną.
Sąd po raz kolejny nie odniósł się w orzeczeniu do technicznych aspektów ustalania wartości przychodu. Alokowanie konkretnej wartości świadczenia jakie otrzymuje pracownik jest znacznie prostsze jeżeli z umowy ubezpieczenia grupowego wynika wysokość składki płaconej za jedną osobę. Jednakże niektóre umowy przewidują ryczałtową wysokość składki a więc wysokość świadczenia otrzymywanego przez pracownika w danym miesiącu będzie zależna od ilości osób objętych ubezpieczeniem. Taki sposób ustalenia przychodu może więc budzić pewne wątpliwości skoro to samo świadczenie będzie miało różną wartość. Przeprowadzanie comiesięcznych obliczeń w praktyce przysparza dodatkowych nakładów.
Piotr Popek – ekspert podatkowy w KPMG
Treści dostarcza: KPMG
