VAT: Zwolnienie także dla giełdowej izby rozliczeniowej

[21.11.2016] Jedną z kwestii wywołującą kontrowersje w podatku VAT jest zastosowanie zwolnień w odniesieniu do usług finansowych. Jedno z nich zostało ustanowione w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT, który dotyczy przelewów oraz transferów pieniężnych. Przepis ten zwalnia z podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Zastosowanie powyższego zwolnienia w przypadku giełdy towarowej na której rozlicza się kontrakty forward na energię elektryczną było przedmiotem rozstrzygnięcia wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 5.2.2015 r., sygn. I FSK 942/14.

Forwardy na giełdowej izbie rozliczeniowej

Spółka, której dotyczył wyrok NSA rozliczała kontakty forward na dostawę energii elektrycznej. Forward na dostawę energii elektrycznej jest umową, w której sprzedający (wystawca kontraktu) zobowiązuje się do dostarczenia energii elektrycznej w określonym terminie w przyszłości i po określonej cenie, a kupujący (nabywca kontraktu) zobowiązuje się do nabycia energii elektrycznej w określonym terminie i po określonej cenie. Usługa podatnika polegała prowadzenia rozliczania transakcji giełdowych w ramach Rynku Terminowego Towarowego TGE. Czynności Spółki obejmowały min:

• rejestrowanie na kontach ewidencyjnych;
• obliczanie wierzytelności z tytułu zarejestrowanych pozycji;
• ustalanie zakresu świadczeń, do których zobowiązaniu są rozliczający;
• przygotowanie dyspozycji powodujących uznanie lub obciążenie rachunków bankowych wskazanych przez rozliczających członków giełdy prowadzonych w banku rozliczeniowym.

NSA- jest zwolnienie z VAT

NSA przyznał Spółce prawdo do stosowania zwolnienia z VAT jako do usługi finansowej. Sąd potwierdził, że przedmiotowe świadczenie spełniało funkcje przelewu. Działania Spółki polegały bowiem na przekazaniu pieniędzy z jednego konta bankowego na drugie oraz na zmianie sytuacji prawnej i finansowej określonych podmiotów. Rozliczanie transakcji leżało więc w gestii Spółki. Regulowała ona zobowiązania i przyjmowała płatności z tytułu wykonania forwardów. Czynność Spółki prowadziła do zmian o charakterze finansowym. Tym samym nie było to działanie jedynie techniczne (jak utrzymywał organ podatkowy).

Rozstrzygnięcie NSA a nowelizacja przepisów o VAT

W chwili pisania niniejszego artykułu został przedstawiony projekt nowelizacji m.in. ustawy o VAT, która ma wejść w życie od 1.1.2017 r. Jedną ze zmian będzie wykreślenie 43 ust. 13 ustawy o VAT. Przepis ten rozszerza obecnie możliwość stosowania zwolnienia na niektóre czynności pomocnicze do usług finansowych. Zgodnie z jego brzmieniem zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41. Nowelizacja w tym względnie, może ograniczyć zwolnienie z odniesieniu do czynności pomocniczych do usług finansowych tylko do bardzo wąskiego zakresu usług.

Zadaniem autora jednakże powyższa zamiana nie wywoła skutków w przypadkach podobnych do omawianego w tym miejscu. W rozpatrywanym przypadku NSA uznał świadczenie za usługę finansową (mającą charakter przelewu). Do takiego świadczenia, jak wynika z wyroku, znajdzie zaś wprost zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt 40, bez konieczności odwoływania się do art. 43 ust. 13 ustawy o VAT. Uchylenie więc tego drugiego przepisu nie będzie miało w tym konkretnym przypadku znaczenia.

Michał Samborski, konsultant podatkowy

Treści dostarcza: ECDDP sp. z o.o.