Uprawnienia rady pracowników w procesie przeprowadzania zwolnień grupowych
[06.02.2015] Uzasadnieniem do przeprowadzenia zwolnień grupowych są najczęściej czynniki ekonomiczne, takie jak konieczność redukcji etatów wynikająca z ograniczenia skali działalności, konieczność obniżenia kosztów itp., zmiany organizacyjne.
Przez zwolnienia grupowe, uregulowane w ustawie z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (dalej: "Ustawa o zwolnieniach grupowych") rozumiana jest sytuacja, w której dochodzi do rozwiązania stosunków pracy jednocześnie z większą liczbą (określoną w przepisach) pracowników z przyczyn, która nie leżą po stronie pracownika, a najczęściej dotyczą pracodawcy.
Uzasadnieniem do przeprowadzenia zwolnień grupowych są najczęściej czynniki ekonomiczne, takie jak konieczność redukcji etatów wynikająca z ograniczenia skali działalności, konieczność obniżenia kosztów itp., zmiany organizacyjne.
Uprawnienie pracodawcy przewidziane w tej regulacji nie pozostaje jednak zupełnie poza kontrolą, gdyż w proces zwolnienia grupowego włączona została reprezentacja pracowników. Przepisy Ustawy o zwolnieniach grupowych przyznały wyraźnie określone uprawnienia o charakterze konsultacyjnym jedynie zakładowym (międzyzakładowym) organizacjom związkowym.
Jednakże art. 2 ust. 7 tej ustawy wskazuje, że w sytuacji braku u danego pracodawcy zakładowych organizacji związkowych uprawnienia im przyznane przy zwolnieniu grupowym przysługują przedstawicielom pracowników wyłonionym w trybie przyjętym u danego pracodawcy. Jeśli pracodawca zatrudnia co najmniej 50 pracowników reprezentację taką zapewnia rada pracowników, zgodnie z przepisami ustawy z 7 kwietnia 2006 r. o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji (dalej "Ustawa o informowaniu pracowników") o ile została wybrana. Jeżeli u danego pracodawcy nie istnieje żadna organizacja związkowa (zakładowa lub międzyzakładowa) ani rada pracowników, wtedy na potrzeby trybu przeprowadzania zwolnień grupowych powinna być wyłoniona reprezentacja lub reprezentant pracowników wyłonionym w trybie zwyczajowo przyjętym u pracodawcy.
Należy więc uznać, że zgodnie z art. 2 Ustawy o zwolnieniach grupowych pracodawca jest zobowiązany skonsultować zamiar przeprowadzenia grupowego zwolnienia z radą pracowników, wyłonioną u tego pracodawcy. Celem tej konsultacji jest w szczególności, a więc nie wyłącznie, możliwość uniknięcia lub zmniejszenia rozmiaru grupowego zwolnienia oraz sprawy pracownicze związane ze zwolnieniem. Do kategorii takich spraw należy m.in., możliwość przekwalifikowania lub przeszkolenia zawodowego oraz uzyskanie innego zatrudnienia przez zwolnionych pracowników.
Można więc stwierdzić, że konsultacje z przedstawicielami pracowników w osobie rady pracowników służą w przede wszystkim zmniejszeniu zakresu oraz negatywnych skutków zwolnień poprzez działania ułatwiające zdobycie nowego zatrudnienia. Rolą rady pracowników jest przekonanie pracodawcy, że w celu poprawienia sytuacji ekonomicznej pracodawcy zastosować można mniej drastyczne środki, jak np. obniżenie wymiary czasu pracy pracowników co pociągałoby za sobą zmniejszenie wynagrodzenia.
Autor: Izabela Dziubak, aplikantka radcowska w Kancelarii Prawa Pracy "Wojewódka i Wspólnicy" Sp. k.
Stan prawny: 20 stycznia 2015 roku
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. z 2003 r. Nr 90, poz. 844 ze zm.), Ustawa z dnia 7 kwietnia 2006 r. o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji (Dz. U. z 2006 r. Nr 79, poz. 550 ze zm.)
Treści dostarcza: www.iuslaboris.pl Sp. z o.o., patron merytoryczny Wojewódka i Wspólnicy Sp.k.