Przychód ze sprzedaży samochodu służbowego na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych
[23.02.2016] Dokonując sprzedaży samochodu firmowego, stanowiącego środek trwały podlegający amortyzacji, należy zwrócić szczególną uwagę na właściwe określenie przychodu oraz kosztów uzyskania przychodów na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych.
Odpłatne zbycie składników majątkowych należących do podatnika podatku dochodowego od osób prawnych generuje obowiązek rozpoznania przychodu z tego tytułu. W świetle art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej jako ustawa o PDOP), przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych, z zastrzeżeniem ust. 4, jest, co do zasady, ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie.
Niemniej jednak w sytuacji, w której cena określona przez strony transakcji znacznie odbiega od wartości rynkowej rzeczy lub praw, organ podatkowy będzie miał możliwość ustalenia przychodu w wysokości wartości rynkowej zbywanych składników majątku. Jak wynika z art. 14 ust. 2 ustawy o PDOP, określenie wartości rynkowej powinno być oparte o ceny rynkowe stosowane w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju lub gatunku, z uwzględnieniem m.in. stanu i stopnia zużycia składników majątkowych, a także czasu i miejsca odpłatnego zbycia.
Odnosząc się do kwestii kosztów podatkowych, podkreślenia wymaga, że na gruncie ogólnych zasad wynikających z art. 15 ust. 1 ustawy o PDOP, koszty uzyskania przychodów stanowią wszelkie wydatki poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia ich źródeł. Przy kwalifikowaniu danych wydatków do kosztów podatkowych konieczne jest uwzględnienie również regulacji wypływającej z art. 16 ust. 1 ustawy o PDOP, na podstawie której wyłączono z kosztów uzyskania przychodów pewną kategorię wydatków.
W przypadku zawarcia transakcji, mającej za przedmiot środek trwały podlegający amortyzacji, uwzględnić należy art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy o PDOP, w świetle którego wydatki na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w tym również wchodzących w skład przedsiębiorstwa bądź jego zorganizowanej części nie stanowią kosztów podatkowych.
Powyższa norma jest odzwierciedleniem zasady, zgodnie z którą środki trwałe podlegają amortyzacji, co wiąże się z systematycznym rozłożeniem w czasie kosztów ich nabycia. Niemniej jednak, na gruncie przywołanej regulacji możliwe jest ujęcie po stronie kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z nabyciem środków trwałych w momencie ich odpłatnego zbycia, bez względu na czas ich poniesienia. Przepis wskazuje przy tym jednoznacznie, że do kosztów uzyskania przychodów można wówczas zaliczyć wydatki na nabycie bądź wytworzenie środków trwałych, zaktualizowane zgodnie z odrębnymi przepisami oraz pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt 1 ustawy o PDOP.
Stosownie do art. 16h ust. 1 pkt 1 ustawy o PDOP, odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, z zastrzeżeniem art. 16k, począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek lub wartość wprowadzono do ewidencji, z zastrzeżeniem art. 16e, do końca tego miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową lub w którym postawiono je w stan likwidacji, zbyto lub stwierdzono ich niedobór. Co istotne, suma odpisów obejmuje również odpisy, których zgodnie z art. 16 ust. 1 nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.
Odnosząc się do kwestii kosztów uzyskania przychodów w zakresie dotyczącym samochodów osobowych należy również zwrócić uwagę na przepis art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy o PDOP, który zawiera ograniczenia dotyczące dopuszczalności ujmowania po stronie kosztów podatkowych odpisów amortyzacyjnych naliczanych od wartości początkowej przewyższającej kwotę 20 000 euro (przeliczonej na złote według kursu średniego euro ogłoszonego przez NBP z dnia przekazania samochodu do używania).
W związku z powyższym, w przypadku sprzedaży przez podatnika samochodu osobowego podlegającego amortyzacji, kosztem uzyskania przychodów w związku z transakcją zbycia tych środków trwałych będą wydatki poniesione na nabycie samochodu osobowego pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych. Przy czym na sumę odpisów amortyzacyjnych składają się zarówno odpisy, które kwalifikowane są do kosztów podatkowych, jak i te, które wyłączone są z kosztów podatkowych w związku z art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy o PDOP (por. interpretację indywidualną Dyrektora I zby Skarbowej w Katowicach z 5.01.2016 r., znak IBPB-1-1/4510-193/15/ZK).
Aleksandra Kołc
Konsultant Podatkowy
Treści dostarcza: ECDDP sp. z o.o.
