Kiedy pracodawca może odwołać pracownika z urlopu wypoczynkowego
[08.09.2016] Zgodnie z zasadami prawa pracy pracownik corocznie ma prawo do nieprzerywanego, płatnego urlopu i co do zasady pracodawca nie powinien zakłócać tzw. spokoju urlopowego.
Od powyższej zasady kodeks pracy przewiduje wyjątek w postaci możliwość przerwania przez pracodawcę w ramach jego jednostronnej decyzji urlopu wypoczynkowego pracownika. Zgodnie z art. 167 § 1 Kodeku pracy pracodawca może odwołać pracownika z urlopu wypoczynkowego tylko jeżeli łącznie spełnione zostaną następujące przesłanki:
- powstały okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczynania urlopu przez pracownika,
- obecność pracownika w zakładzie pracy jest niezbędna.
Pracodawca każdorazowo ocenia okoliczności, które są podstawą do ściągnięcia pracownika do zakładu pracy. Przyjmuje się, że okoliczności te muszą mieć duże znaczenie dla zakładu pracy, najczęściej zalicza się do nich awarię urządzenia jeżeli tylko pracownik przebywający na urlopie i jedynie ze względu na swoje kwalifikacje może ją usunąć. Wśród innych okoliczności uzasadniających odwołanie z urlopu wymienić można również chorobę zmiennika czy też niezapowiedzianą kontrolę. Istotne jest również, że oprócz zaistnienia nieprzewidzianych okoliczności muszą one pozostawać w bezpośrednim związku z osobą pracownika powodując w rezultacie, że obecność dokładnie tego pracownika jest niezbędna dla zakładu pracy.
W przypadku uzyskania od pracodawcy informacji o odwołaniu go z urlopu, pracownik jest zobowiązany do stawienia się do zakładu pracy ze względu na fakt, iż jest to polecenie służbowe pracodawcy. W konsekwencji niewykonanie polecenia pracodawcy, tj. nieprzyjście do pracy czy odmowa przyjścia do pracy oznacza naruszenie pracowniczego obowiązku dbałości do dobro zakładu pracy sformułowanego w art. 100 § 2 pkt 4 K.p. W konsekwencji może być kwalifikowane jako opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia, co upoważnia pracodawcę do zastosowania kary porządkowej w postaci kary grzywny (art. 108 § 2), a nawet jako ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych w rozumieniu przepisu art. 52 K.p.
Przy odwoływaniu pracownika z urlopu pracodawca powinienem uzasadnić swoją decyzję poprzez wyjaśnienia z jakich przyczyn wzywa go zakładu pracy. Oznacza powyższe, iż pracownik powinien się dowiedzieć jakie nieprzewidziane w chwili rozpoczynania urlopu wystąpiły okoliczności, które wymagają jego obecności w pracy. Kodeks pracy nie przewiduje w jakiej formie ma nastąpić odwołanie pracownika. Tym samym poinformowanie pracownika może nastąpić również telefonicznie.
Warto mieć na uwadze, iż w przypadku odwołania z urlopu na mocy art. 167 § 2 K.p. pracodawcę obciążają koszty poniesione przez pracownika, które pozostają w bezpośrednim związku z odwołaniem z urlopu. Do kosztów takich należą wydatki poniesione przez pracownika "z góry", w związku z zamiarem spędzenia urlopu poza miejscem zamieszkania, ale tylko w części proporcjonalnej do okresu pobytu niewykorzystanego z powodu odwołania. Do kosztów podlegających zwrotowi wlicza się również faktycznie poniesione koszty podróży do miejsca spędzania urlopu i z powrotem, a w przypadku gdy pracownik ich nie udokumentował – zwrotowi podlegają koszty obliczone zgodnie z przepisami dotyczącymi podróży służbowych (zob. art. 775 i wydane na jego podstawie akty wykonawcze). Jeśli pracownik w związku z odwołaniem powrócił z urlopu wraz z rodziną, kosztami pozostającymi w bezpośrednim związku z odwołaniem będą również wydatki, o których mowa powyżej, przypadające na członków rodziny.
Autor: Elżbieta Smirnow, aplikantka radcowska
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy
Treści dostarcza: www.iuslaboris.pl Sp. z o.o., patron merytoryczny Wojewódka i Wspólnicy Sp.k.
