Odsetki od kredytu na wypłatę dywidendy a podatek
[25.08.2014] Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 lipca 2014 r. (sygn. akt II FSK 1991/12), odsetki od kredytu zaciągniętego przez spółkę akcyjną na wypłatę akcjonariuszowi dywidendy nie stanowią dla spółki kosztu uzyskania przychodu.
Wyrok ten wpisuje się w niekorzystną dla podatników linię orzeczniczą, utwierdzoną wydaniem uchwały powiększonego składu NSA z dnia 12 grudnia 2011 r. (sygn. akt II FPS 2/11). Takie stanowisko było prezentowane przez NSA również w wyrokach z dnia 2 lutego 2011 r., sygn. akt II FSK 1653/09; z dnia 17 marca 2011 r., sygn. akt II FSK 2004/09 oraz z dnia 20 maja 2011 r., sygn. akt II FSK 85/10.
W ustnych motywach rozstrzygnięcia z dnia 18 lipca 2014 r. NSA wskazał, że dywidenda nie stanowi kosztu podatkowego w spółce wypłacającej. Pozyskanie środków na wypłatę dywidendy ma bezpośredni związek z czystym zyskiem, podlegającym podziałowi. Oznacza to, że dotyczy tej części osiągniętego dochodu, która pozostanie po opodatkowaniu podatkiem dochodowym. W związku z tym również wydatki związane z kredytem zaciągniętym na wypłatę dywidendy w postaci odsetek, jako związane z kategorią wydatków nie będących kosztami uzyskania przychodów, nie mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. NSA powołał się na analogiczne stanowisko zawarte w uchwale z dnia 12 grudnia 2011 r., która mimo, że dotyczyła stanu faktycznego spółki z o.o. znajduje zastosowanie także w przypadku spółek akcyjnych.
Warto zauważyć, że w przeszłości wydawane były orzeczenia, zgodnie z którymi odsetki od kredytu zaciągniętego na wypłatę dywidendy są wydatkami związanymi z prowadzoną przez spółkę działalnością gospodarczą, w związku z czym mogą stanowić koszt uzyskania przychodu spółki. Przykładem może być tutaj wyrok NSA z dnia 10 czerwca 2009 r. (sygn. akt II FSK 234/08), w którym szeroko omówiono ekonomiczne podstawy takiego rozstrzygnięcia. Jak czytamy w uzasadnieniu wyroku, zaciągnięcie przez spółkę kredytu na wypłatę dywidendy nie tylko zabezpiecza źródło przychodów jakim jest działalność gospodarcza, ale również zapobiega utracie płynności finansowej.
Prowadzenie działalności gospodarczej w dobie rozwiniętej gospodarki rynkowej musi bowiem prowadzić w sposób nieunikniony do korzystania z kredytów bankowych. Odsetki zaś od takiego kredytu będą zawsze kosztami zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów (tak również NSA w wyrokach z dnia 14 lipca 2010 r., sygn. akt II FSK 490/09 oraz z dnia 21 września 2010 r., sygn. akt II FSK 2118/09).
Od dnia wydania niekorzystnej dla podatników uchwały NSA z dnia 12 grudnia 2011 r. tylko jeden skład orzekający NSA wyłamał się z przyjętej w niej interpretacji przepisów ustawy o CIT. W uzasadnieniu wyroku z dnia 3 kwietnia 2012 r. (sygn. akt II FSK 249/12) czytamy, że zaciągnięcie przez spółkę kredytu na wypłatę dywidendy można taktować jako wydatek związany z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, gdyż osiąganie zysku jest zarówno podstawowym celem funkcjonowania spółki akcyjnej, jak i wspólników, których kapitał zaangażowany jest w funkcjonowanie spółki i osiąganie przez nią przychodów.
Wydaje się jednak, że powyższe rozstrzygnięcie nie wpłynie na zmianę aktualnego podejścia sądów administracyjnych, zgodnego z uchwałą NSA z dnia 12 grudnia 2012 r., wobec czego podatnik nie powinien raczej spodziewać się sukcesu przed sądem w ewentualnym sporze z fiskusem.
Treści dostarcza: Rödl & Partner
