Forma nałożenia kary porządkowej
[12.02.2016] Czy kara porządkowa musi zostać nałożona na piśmie, czy też może być udzielona ustnie lub za pośrednictwem maila lub faksu?
FORMA NAŁOŻENIA KARY PORZĄDKOWEJ
Pytanie: Czy kara porządkowa musi zostać nałożona na piśmie, czy też może być udzielona ustnie lub za pośrednictwem maila lub faksu?
Odpowiedź:
Nałożenia kary porządkowej przez pracodawcę musi nastąpić w formie pisemnej. Inny sposób zawiadomienia o udzieleniu kary nie jest zgodny z prawem i nie wywołuje skutku w postaci jej zastosowania.
Kodeks pracy w art. 110 stanowi, iż o zastosowanej karze pracodawca zawiadamia pracownika na piśmie, wskazując jednocześnie rodzaj naruszenia obowiązków pracowniczych i datę dopuszczenia się tego naruszenia. Jednocześnie należy poinformować ukaranego o prawie zgłoszenia sprzeciwu i terminie jego wniesienia. Odpis zawiadomienia składa się do akt osobowych pracownika. Po pierwsze należy stwierdzić, że zastosowanie kary porządkowej nie jest oświadczeniem woli pracodawcy w rozumieniu art. 61 Kodeksu cywilnego i w konsekwencji przepisy tego kodeksu w zakresie składania oświadczeń woli nie będą miały zastosowania do czynności pracodawcy zmierzającej do ukarania pracownika. Po drugie, jeśli chodzi o formę nałożenia kary to orzecznictwo Sądu Najwyższego nie jest jednolite.
Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 1999 r. (sygn. akt: I PKN 70/99) obowiązek zachowania formy pisemnej dotyczy tylko zawiadomienia pracownika o udzieleniu kary porządkowej, a nie jej nałożenia. Jednakże w orzeczeniu z dnia 4 marca 1999 r., (sygn. akt: I PKN 605/98) Sąd Najwyższy stwierdził, iż "zastosowanie kary następuje w chwili podpisania pisma o ukaraniu, gdyż wtedy wewnętrzna wola przełożonego otrzymuje swój zewnętrzny, formalny wyraz. Natomiast z punktu widzenia skutków takiej decyzji dla pracownika (art. 110 i 112 § 1 KP) istotne znaczenie ma chwila zawiadomienia go na piśmie o zastosowanej karze". W mojej ocenie stanowisko Sądu Najwyższego nie w pełni określa charakter czynności udzielenia kary i zawiadomienia o tym fakcie pracownika.
Przyjęcie takiej interpretacji może stwarzać stan niepewności co do prawa, a mianowicie rozdzielenie czynności ukarania i zawiadomienia o udzielonej karze może prowadzić do wniosku, iż pracodawca nie ma żadnego terminu do poinformowania pracownika i może to zrobić kilka miesięcy później. W związku z tym stwierdzić należy, iż w art. 110 K.p. prawodawca uznaje za tożsame nałożenie kary i zawiadomienie o tym fakcie pracownika. Co oznacza, że "zastosowaniem kary" jest podpisanie pisma i wręczenie lub wysłanie go w inny sposób przez pracodawcę pracownikowi i z tym momentem następuje nałożenie kary.
Takie rozumienie powyższego przepisu uzasadniania także orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 1999 r., (sygn. akt: I PKN 586/98) dotyczące w istocie pojęcia "zawiadomienia", które zawarte jest w art. 112 § 2 K.p. W tym wyroku stwierdzono, że pracodawca, żeby utrzymać w mocy nałożoną karę porządkową musi w terminie 14 dni od daty złożenia sprzeciwu wykazać, iż odrzucił sprzeciw pracownika. Wymaganie to spełnia sporządzenie i wysłanie w tym terminie pisma odrzucającego sprzeciw. Wobec interpretacji przepisów zakazującej nadawania tym samym zwrotom, użytym w ustawie innego znaczenia, powyższy pogląd dotyczący istoty udzielenia kary jest zasadny.
Powyższe oznacza, iż nałożenie kary przez pracodawcę następuje w formie pisemnej rozumianej dosłownie. Udzielenie kary ustnie lub w innej formie np. wysłania maila do pracownika pocztą korporacyjną lub na prywatną elektroniczną skrzynkę pocztową albo faksem, nie wywrze skutku w postaci nałożenia kary (a więc kara nie będzie istnieć). Z punku widzenia możliwości odwołania się pracownika, niezależnie od poglądów wyrażonych powyżej, istotne znaczenie ma zawiadomienie podwładnego w formie pisemnej o zastosowanej karze, i dopiero taka czynność może być uznana za skutkująca ukaraniem. Potwierdza to fakt, iż odpis takiego pisma składa się do akt osobowych.
Z uwagi na to, że nałożenie kary nie jest oświadczeniem woli nie można uznać także, iż zastosowanie znajdzie art. 78 § 2 Kodeksu cywilnego, który stanowi, że oświadczenie woli złożone w postaci elektronicznej opatrzone bezpiecznym i ważnym podpisem elektronicznym jest równoznaczne z oświadczeniem złożonym na piśmie.
Autor: Grzegorz Trejgel, redaktor iuslaboris.pl
Podstawa prawna: ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny
Treści dostarcza: www.iuslaboris.pl Sp. z o.o., patron merytoryczny Wojewódka i Wspólnicy Sp.k.