Cash pooling nie podlega PCC
[28.04.2016] Cash pooling jest umową nienazwaną, zawieraną w celu zarządzania płynnością finansową w grupie podmiotów. W przypadku tego typu umów zwykle mamy do czynienia z minimum trzema podmiotami, to jest podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz podmiotem obsługującym cash pooling, którym zwykle jest bank.
Mechanizm cash poolingu oparty jest na bilansowaniu (zwanym także zerowaniem) sald na prowadzonych przez bank rachunkach bankowych uczestników, co pozwala na organizację procesu zarządzania środkami pieniężnymi oraz ich zadłużeniem. Szczególnym podtypem omawianych umów jest tzw. rzeczywisty cash pooling, który przewiduje fizyczne transfery środków pomiędzy rachunkami bankowymi uczestników.
Zasadniczą funkcją umów o zarządzanie płynnością jest kompensowanie przejściowych niedoborów środków finansowych, wykazywanych przez jeden podmiot nadwyżkami wykazywanymi przez drugi podmiot. Ponadto zorganizowanie cash poolingu pozwala na minimalizację sumy kosztów kredytowania podmiotów korzystających z systemu.
Pożyczka jako czynność opodatkowana PCC
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 pkt b ustawy o PCC, podlega umowa pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. Istotę umowy pożyczki wyraża art. 720 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
PCC nie jest pożyczką
Ustawa o PCC zawiera zamknięty krąg czynności opodatkowanych. Oznacza to, że jeśli dana czynność nie jest czynnością ściśle wskazaną w ustawie to nie wiąże się z koniecznością zapłaty podatku. W związku z tym, należy stwierdzić, iż zawarcie umowy cash poolingu nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Co więcej, czynności tego typu nie można zakwalifikować jako umowy pożyczki wymienionej w tym katalogu. Jest tak pomimo, że schemat umów o zarządzanie płynnością, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestników niewątpliwie zawiera w sobie pewne elementy kredytowania jednych podmiotów przez drugie. Niemniej jednak umów tych nie można ze sobą utożsamiać. Cash pooling ma skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy, nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto.
Podkreśla się przy tym zwłaszcza to, że w tym przypadku brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik schematu posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i na rzecz, którego uczestnika. Tak więc nie ma jasno wskazanego przedmiotu umowy, ani jej drugiej strony. To zaś nie pozwala na uznanie, że dochodzi do zawarcia umowy pożyczki.
Podsumowanie
Brak opodatkowania PCC umów cash poolingu wyraźnie wynika z obowiązujących przepisów. Kwestia ta nie powinna więc rodzić po stornie uczestników takich umów ryzyka podatkowego. Co więcej, potwierdzają to liczne rozstrzygnięcia organów podatkowych. Można wśród nich wymienić interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 29.1.2016 r., znak IPPB2/4514-527/15-2/KW1; interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 8.9.2015 r., znak ILPB2/4514-1-174/15-2/MK; oraz interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 22.3.2016 r., znak IBPB-2-1/4514-4/16/PM .
Michał Samborski, młodszy konsultant podatkowy
Treści dostarcza: ECDDP sp. z o.o.
