Momentu uzyskania dochodu z akcji np. otrzymanych nieodpłatnie w ramach programu motywacyjnego nie można utożsamiać z momentem ich nabycia. Uzyskanie akcji nie wiąże się z uzyskaniem przychodu, a jest on jedynie potencjalny – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.
W sprawie rozpoznanej przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 13 grudnia 2018 r. (sygn. akt II FSK 3309/16) podatnik złożył wniosek o wydanie wiążącej interpretacji podatkowej. Wskazał, że pracuje na podstawie umowy o pracę w spółce z o.o. należącej do międzynarodowej grupy kapitałowej (dalej spółka B). Spółka z o.o. w celu zwiększenia efektywności pracy zatrudnionych stworzyła system motywacyjny w oparciu o akcje emitowane przez spółkę B. Część pracowników otrzymała nieodpłatnie tzw. zastrzeżone jednostki akcyjne (dalej: RSU). Pracownicy, którzy otrzymali RSU, nie mają umów o pracę z międzynarodową grupą kapitałową (spółką B), są związani umową o pracę ze spółką z o.o., która wchodzi w jej skład.
Umowa o pracę ze spółką nie obejmuje obowiązku uczestniczenia w omawianym programie motywacyjnym. Każda jednostka RSU uprawnia do otrzymania jednej akcji spółki B o wartości 1 centa, jeżeli uczestnik zostanie przez określony czas pracownikiem grupy kapitałowej. Akcje są zapisywane na rachunku maklerskim amerykańskiego banku. Pracownik ma prawo głosu w odniesieniu do akcji oraz ekwiwalentu dywidendy, która jest reinwestowana w kolejne RSU, nie może natomiast ich zbywać czy też zastawiać. Natomiast po okresie zatrudnienia otrzyma prawo do faktycznej dywidendy.
Podatnik wskazał, że RSU są instrumentami finansowymi w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c ustawy z 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, czyli instrumentami pochodnymi opartymi na papierach wartościowych.
Podatnik chciał wiedzieć, kiedy powstanie przychód z tytułu uczestnictwa we wskazanym wyżej planie motywacyjnym. W jego ocenie będzie to moment, gdy dokona zbycia akcji, ponieważ otrzymanie RSU, a później ekwiwalentu dywidendy jest przychodem potencjalnym, nie zaś ostatecznym.
Ponadto podatnik chciał wiedzieć, czy ten przychód należy zakwalifikować jako przychód z kapitałów pieniężnych.
Organ podatkowy uznał stanowisko podatnika w zakresie kwalifikacji przychodu jako przychodu z kapitałów pieniężnych za prawidłowe. Natomiast za nieprawidłowe uznał ocenę podatnika w kwestii momentu uzyskania przychodu z RSU. Zdaniem organu podatkowego przychód ten powstaje z chwilą realizacji praw z RSU, czyli otrzymania akcji spółki amerykańskiej, a nie jak twierdzi podatnik z chwilą zbycia RSU.
Podatnik złożył skargę na interpretację do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego
w Rzeszowie. Sąd przychylił się do stanowiska organu podatkowego i stwierdził, że art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o PIT nie mówi o sposobie realizacji praw z pochodnych instrumentów finansowych, a jedynie o samej realizacji praw z tych kapitałów pieniężnych.
Sprawa na skutek skargi podatnika trafiła do rozpoznania do Naczelnego Sądu Administracyjnego. NSA uchylił wyrok sądu pierwszej instancji i orzekł, że akcje dają dochód w postaci dywidendy lub w razie ich zbycia. Zatem w momencie otrzymania akcji dochód jest jedynie potencjalny i nie wnosi dla ich posiadacza żadnego przysporzenia o charakterze pieniężnym. Dopiero zbycie akcji umożliwia ustalenie, jaki przychód podatnik osiągnął.
Autor:
radca prawny Robert Nogacki
Kancelaria Prawna Skarbiec specjalizuje się w ochronie majątku,
doradztwie strategicznym dla przedsiębiorców
oraz zarządzaniu sytuacjami kryzysowymi.
