MdM na rynku wtórnym – gdzie są szanse na zakup?
[15.06.2015] Program Mieszkanie dla Młodych miał wspierać osoby, które kupują swoje pierwsze mieszkanie. Pomaga jednak głównie nabywcom z dużych miast, bo tam oferta mieszkań kwalifikujących się do programu jest największa. Pojawiło się jednak światło w tunelu.
Sejmowa podkomisja zajmująca się projektem zmian w rządowym programie dopłat Mieszkanie dla Młodych wystąpiła z propozycją rozszerzenia programu także na rynek wtórny.
To duże zaskoczenie, ponieważ wcześniejsze postulaty dotyczące zmian w programie nie znalazły poparcia większości. Wprawdzie zmiany zaproponowane przez podkomisję mogą nie zyskać aprobaty podczas sejmowych głosowań, to jednak pojawia się szansa na istotną rewolucję w programie, z którego dotychczas mogli skorzystać tylko nieliczni.
Trzeba spełnić warunki
Program Mieszkanie dla Młodych w obecnym kształcie wspiera w zakupie osoby nabywające swoje pierwsze mieszkanie lub dom. Co ważne, tylko na rynku pierwotnym. Aby zakwalifikować się do dopłat należy spełnić kilka warunków – wiek (do 35 lat), metraż nabywanego mieszkania (do 75 m kw., dom do 100 m kw. – przy trójce dzieci odpowiednio 85 i 110 m kw.), wysokość kredytu (co najmniej 50 proc. ceny nabywanej nieruchomości, na co najmniej 15 lat), cena mieszkania (nie wyższa niż wskaźnik m kw. publikowany dla danej lokalizacji). Państwo dopłaca od 10 do 20 proc. ceny nieruchomości (w zależności od liczby dzieci w rodzinie) do 50 m kw. nabywanego mieszkania.
Niewykorzystana szansa
Jako, że program dotyczy jedynie zakupów od deweloperów nie cieszy się równie dużym zainteresowaniem rynku, co wcześniejszy – Rodzina na Swoim. Środki na dopłaty nie są wykorzystywane – w 2014 r. spożytkowano jedynie 34,5 proc. przeznaczonych na ten cel środków. Jednocześnie większość nabywców mieszkań nie ma szans na dopłatę. Powód jest prozaiczny – aktywność deweloperów ogranicza się głównie do największych miast, a w miastach powiatowych prócz nielicznych inwestycji kupujący mieszkania nie mają możliwości zakupu mieszkań z rynku pierwotnego.
MdM na rynku wtórnym – gdzie są szanse na zakup?
Agencja Metrohouse przeprowadziła wyliczenia, które pokazują jak wiele mieszkań z rynku wtórnego mogłoby zakwalifikować się do dopłat, jeśli program rozszerzono by również o mieszkania z drugiej ręki. W odróżnieniu od rynku pierwotnego wskaźnik przeliczeniowy określający limit ceny m kw. miałby wynieść jedynie 90% wskaźnika kosztu odtworzenia, dlatego limity cenowe dla rynku wtórnego byłyby mniej konkurencyjne do limitów cen u deweloperów. Z opracowania Metrohouse wynika, że włączenie rynku wtórnego do programu poprawi sytuację potencjalnych beneficjentów programu w mniejszych miastach. W Warszawie czy Krakowie próżno szukać większej liczby ofert, które spełniałyby kryteria cenowe ustawodawcy.
Największe szanse na zakup mieszkania z rynku wtórnego z dopłatami w ramach MdM potencjalnie byłyby najwyższe w Gorzowie Wielkopolskim, gdzie aż 60 proc. mieszkań będących obecnie w sprzedaży kwalifikuje się do dopłat. W dobrej sytuacji są też osoby planujące zakup swojego pierwszego mieszkania w Olsztynie (50 proc.), Łodzi (47 proc.), Zielonej Górze (44 proc.) i Katowicach (41 proc.). Dość duży wybór takich mieszkań jest też w Kielcach, Bydgoszczy i Toruniu.
Niestety niskie limity dopłat nie wpłyną na poprawę sytuacji osób, które poszukują mieszkań z dopłatą w największych miastach. Jedynie we wspomnianej Łodzi niemal połowa mieszkań mieści się w obecnych limitach umożliwiających udział w programie. W Warszawie i Krakowie w skali wszystkich ofert takie mieszkania stanowią tylko 2 proc. a we Wrocławiu 3 proc.
W nieco lepszej sytuacji są mieszkańcy Gdańska – tam 7 proc. ofert spełniłoby kryteria cenowe dla rynku wtórnego i Poznań (18 proc.). To zbyt mało, by program spotkał się z większym zainteresowaniem nabywców mieszkań. Można spodziewać się, że niskie limity cenowe sprawią, że zainteresowani dopłatami w największych miastach będą musieli wybierać w mieszkaniach w blokowiskach z wielkiej płyty, lokalach do remontu i w gorszych lokalizacjach. W tej sytuacji deweloperzy nie powinni spodziewać się zbytniej konkurencji ze strony ofert z rynku wtórnego.
Miasto | Aktualny wskaźnik przeliczeniowy kosztu odtworzenia 1 m kw. w PLN | Możliwy limit cen na rynku wtórnym w PLN | Udział mieszkań z rynku wtórnego |
Gorzów Wlkp. | 3684 | 3315,6 | 60% |
Olsztyn | 4968,5 | 4471,65 | 50% |
Łódź | 4105 | 3694,5 | 47% |
Zielona Góra | 3684 | 3315,6 | 44% |
Katowice | 4339,5 | 3905,55 | 41% |
Kielce | 4264,74 | 3838,27 | 37% |
Bydgoszcz | 4133,5 | 3720,15 | 35% |
Toruń | 4133,5 | 3720,15 | 22% |
Białystok | 4053,5 | 3648,15 | 18% |
Poznań | 5386 | 4847,4 | 18% |
Szczecin | 4106 | 3695,4 | 14% |
Gdańsk | 4821 | 4338,9 | 7% |
Lublin | 4200,76 | 3780,68 | 6% |
Wrocław | 4710 | 4239 | 3% |
Opole | 3546,5 | 3191,85 | 3% |
Kraków | 4648 | 4183,2 | 2% |
Warszawa | 5989,38 | 5390,44 | 2% |
Rzeszów | 3681,5 | 3313,35 | 1% |
Opracowanie: Metrohouse S.A.
Marcin Jańczuk
Treści dostarcza: Metrohouse S.A.