Jaki był wpływ Rosjan na konsolidację polskiej chemii?
[28.01.2013] Trwający od paru lat proces łączenie przedsiębiorstw z branży chemicznej w Polsce ma szansę zakończyć się na początku 2013 roku.
Do 24 stycznia bowiem Komisja Europejska, ostatni potencjalny ogranicznik transakcji połączenia ZA Tarnów z ZA Puławy, ma wydać opinię w tej sprawie. Jak wyglądała droga do stworzenia narodowego giganta nawozowego?
Geneza
O konsolidacji polskiej branży chemicznej słyszało się od dawna. Wiele lat temu padły pierwsze propozycje połączenia najważniejszych ośrodków produkcyjnych nawozów chemicznych, jednak tempa proces ten nabrał w 2010 roku. Głównym rozgrywającym, w obrębie którego postanowiono tworzyć grupę, były Zakłady Azotowe Tarnów. W styczniu 2010 roku koncern nabył 100 proc. udziałów w niemieckiej Unylon Polymers GmBH, po czym zabrał się za przejęcia polskich podmiotów. W październiku 2010 roku objął pakiet kontrolny nad akcjami ZAK S.A, w sierpniu 2011 z kolei nabył 66 proc. akcji w Zakładach Chemicznych Police S.A.
Ostatnim etapem było włączenie w struktury grupy Zakładów Azotowych Puławy, jednak nie było wystarczającego impulsu, aby dopiąć ową transakcję. Impuls ten przyszedł dopiero w połowie 2012 roku. Było nim zagrożenie przejęcia ZA Tarnów przez rosyjską grupę Acron. Większościowy akcjonariusz dwóch polskich spółek- Skarb Państwa – zaniepokojony możliwością przejęcia Tarnowa przez wschodniego sąsiada, podjął decyzję o rychłym sfinalizowaniu procesu konsolidacji polskiej branży chemicznej.
Groźba przejęcia
16 maja 2012 roku Acron złożył, za pośrednictwem Norica Holding, wezwanie na kupno 66 proc. udziałów w ZAT. Zapisy można było składać po cenie 36 zł za akcję. Początkowa cena okazała się jednak niewystarczająca i po dwóch miesiącach zarząd Acronu podwyższył ją o 25 proc. do poziomu 45 złotych. Proponowana cena była na poziomie historycznego maksimum notowań spółki. Jak podawał wówczas zarząd spółki Acron, ustalenie ceny odbyło się w wyniku konsultacjach z inwestorami. Mimo to zaskoczyła ona rynek.
Tak znaczne podwyższenie miało na celu skuszenie inwestorów instytucjonalnych (głównie fundusze emerytalne), posiadających 28 proc. udziałów w przedsiębiorstwie, do zapisania się do sprzedaży akcji.
Mimo korzystnej ceny w wezwaniu udało się skupić tylko 7.715.131 ZA Tarnów, co stanowiło 12,03 proc. wszystkich udziałów. Bez wątpienia wpływ na niepowodzenie wezwania miały słowa Ministra Skarbu Państwa, Mikołaja Budzanowskiego, który zakomunikował, że traktuje wezwanie Acronu jako wrogie przejęcie.
– Każdy, kto pozytywnie odpowie na wezwanie Rosjan, będzie de facto uczestniczył we wrogim przejęciu polskiej spółki – powiedział Radiu Kraków po posiedzeniu akcjonariuszy minister skarbu Mikołaj Budzanowski 1 . – Akcjonariusze Tarnowa powinni teraz odrzucić ofertę Acronu.
Minister w wypowiedzi krytykującej przejęcie przez Acron dodał jednocześnie, że życzy sobie, aby Zakłady Azotowe Tarnów uczestniczyły w procesie konsolidacyjnym polskiej branży chemicznej oraz podkreślał korzyści związane z połączeniem podmiotu z ZA Puławy. – Ten projekt został dokładnie zbadany i oceniam, że nie będzie problemu ze zgodą na koncentracje tych podmiotów – powiedział Budzanowski, cytowany w depeszy PAP 2 – Oceniam, że rozstrzygnięcia losów polskiej chemii należy oczekiwać w ciągu 6 miesięcy. Tyle potrzebujemy na zgody i zamknięcie procedur prawnych.
Oferta ZA Tarnów
13 lipca 2012 ZA Tarnów ogłosił wezwanie na skup akcji ZA Puławy. Oferta opiewała na ponad 6 mln akcji po 110 złotych. W przypadku powodzenia przedsięwzięcia, Tarnów miał wyemitować nową emisję akcji, skierowaną do akcjonariuszy Puław. W wyniku wezwania, spółka nabyła 10 proc. udziałów ZAP. Tym samym udział Skarbu Państwa w akcjonariacie Puław zmniejszył z 60,57 proc do 50,67 proc.
Początkowe plany co do emisji wskazywały, że Azoty Tarnów zaoferują akcjonariuszom ZA Puław do 42.867.293 akcji serii D. Ostatecznie jednak liczbę akcji ustalono na 35.080.040. Oferta ma charakter aportowy (1 akcja ZA Puławy uprawnia do objęcia 2,5 nowych akcji Azotów Tarnów). W dniach 7-10 stycznia 2013 roku inwestorzy mogli się zapisywać na akcje serii D, po cenie emisyjnej 44 zł.
W ten sposób procedury związane z wymianą akcji zostały zakończone. Nowopowstały podmiot zwiększył kapitalizację z dwóch do prawie czterech miliardów złotych. Nie dziwi więc fakt, że emisję z entuzjazmem komentowały władze spółki.
– Powstanie takiej Grupy oznacza zwiększenie jej konkurencyjności na rynku europejskim. Pozwoli również na kontynuację inwestycji, jak i poprawi pozycję negocjacyjną przy dalszym procesie konsolidacji. A wszystko zgodnie z naszym nowym hasłem korporacyjnym "Siła tworzenia" – mówi Jerzy Marciniak, prezes Azotów Tarnów, cytowany w WNP.pl 3 .
Czekamy na komisję
Ostatnim czynnikiem hamującym cały proces konsolidacji jest brak decyzji organów unijanych. Jeśli Komisja Europejska pokaże zielone światło – a taka decyzja jest spodziewana przez zarząd do 18 stycznia 2013 – powstanie drugie w Europie pod względem wielkości producent nawozów. Nowy podmiot będzie największym odbiorcą gazu w Polsce, przez co będzie miał lepszą pozycję negocjacyjną przy rozmowach z rosyjskim dostawcą. Duże będą także korzyści z synergii, które zwiększą wartości dla akcjonariuszy.
Warto podkreślić, że odpowiedniki polskiego Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumenta w krajach, na terenie których podmiot prowadzi działalność- Niemcy, Czechy, Słowacja i Litwa – wydały pozytywne opinie dla konsolidacji.
Zakończenie
Po miesiącach procedur formalnych proces konsolidacji polskiej branży chemicznej ma szansę zakończyć się sukcesem. Warto pamiętać jednak, że Acron nie złożył jeszcze broni. W październiku UOKiK wydał decyzję, że przejęcie ZAT przez Norica Holding – pośrednika Acronu – jest możliwe przez następne dwa lata. Kto wie, czy Rosjanie nie pokuszą się o całą Grupę Azotową…
Autor: Paweł Kozak, IPO.pl
1 Próba wrogiego przejęcia: Rosja czyha na polskie Azoty, https://www.polskieradio.pl/5/3/Artykul/645858,Proba-wrogiego-przejecia-Rosja-czyha-na-polskie-Azoty [stan na 14.01.2013]
2 MSP: nie będzie problemów z uzyskaniem zgód na fuzję Tarnowa i Puław, https://m.biznes.pl/msp-nie-bedzie-problemow-z-uzyskaniem-zgod-na-fuzj,5190451,1,35,news.html [stan na 14.01.2013]
3 Grupa Azoty: w styczniu zgoda KE naprze jęcie Puław, https://chemia.wnp.pl/grupa-azoty-w-styczniu-zgoda-ke-na-przejecie-pulaw,186561_1_0_0.html [stan na 14.01.2013]
źródło: IPO.pl
