Opcje menedżerskie – strategia win-win
[18.04.2013] Opcje menedżerskie są efektywnym sposobem na związanie losu menedżera z interesami akcjonariuszy. W dużym uproszczeniu polegają na uzależnieniu części jego wynagrodzenia od wyników osiąganych przez całe przedsiębiorstwo.
Menedżer otrzymuje możliwość objęcia określonej liczby akcji spółki dla której pracuje po ustalonej przez akcjonariuszy cenie lub nieodpłatnie – jako dodatek do standardowego wynagrodzenia. Może skorzystać z tej opcji po kilku latach i po spełnieniu określonych warunków (zwykle pozostaniu na stanowisku, gdy przyjdzie czas realizacji). Podstawą systemu opcji menedżerskich jest cena akcji spółki, której wzrost powyżej ustalonej ceny objęcia przez menedżera oznacza osiągnięcie potencjalnie wysokiej stopy zwrotu.
Sedno sprawy tkwi jednak w związaniu kluczowej dla funkcjonowania podmiotu kadry kierowniczej z jej właścicielami – premiowany pracownik dostaje bowiem szansę na partycypację w zyskach (poprzez wzrost wartości akcji oraz, jeśli zdecyduje się ich nie sprzedawać, dywidendę), co w naturalny sposób motywuje go do sprawniejszego zarządzania przedsiębiorstwem.
Opcje menedżerskie skutecznie wpisują się w trend dążący do zapewnienia podmiotom obustronnych korzyści. Ich wprowadzenie oznacza dla firmy rozwiązanie jednego z podstawowych problemów zarządzania, a mianowicie rozdziału między właścicielami i kierownictwem (objęcie akcji przez menedżerów powoduje ograniczenie kosztów agencji, gdyż obie grupy posiadają wtedy wspólny cel jakim jest wzrost wartości spółki).
Przedsiębiorstwo przyjmuje właścicielską kulturę organizacyjną, a dzięki odpowiedniej motywacji zwiększa się efektywność pracowników. Spółka zwiększa także swoją atrakcyjność na rynku pracy i skuteczniej pozyskuje nowych menedżerów. Argument sceptyków o pozbawianiu firmy korzyści z tytułu sprzedaży akcji na zasadach rynkowych, zdaje się ginąć w morzu potencjalnych korzyści.
Aby opcje realizowały swoje funkcje, trzeba jednak sprostać kilku wyzwaniom. Największym z nich jest zaprojektowanie programu opcji menedżerskich w sposób odzwierciedlający cel strategiczny spółki, czyli wzrost jej wartości. Trzeba tutaj pamiętać, że często przyjmowany jako główny miernik realizacji programu kurs rynkowy, jest skuteczny jedynie w odniesieniu do kadry kierowniczej najwyższego szczebla. Pracownicy spoza top managementu powinni mieć jasno wytyczone możliwe do osiągnięcia cele, jakimi mogą być np. poziom sprzedaży lub wysokość zrealizowanego zysku. Dobrym rozwiązaniem jest więc indywidualny dobór mierników dla każdego obdarowanego.
W rzeczywistości gospodarczej, której najszybciej słabnącą walutą jest zaufanie, na znaczeniu zyskuje budowanie trwałych relacji ukierunkowanych na partnerstwo i obopólne korzyści, a nie na szybki zysk. Zdaje się, że poszukujący strategii win-win, która łączy interesy właścicieli z zarządzającymi, znaleźli swoje optimum.
Autor: Marek Gąd, analityk inwestycyjny
Treści dostarcza: Grupa Trinity S.A.
